Skocz do zawartości
Polski Portal Literacki

poddanie


wesoły grabarz

Rekomendowane odpowiedzi

Zaloguj się, aby zobaczyć zawartość.


nie zgadzam się z głosem js.
Zapewne do tego opisu posłużyła autentyczna sytuacja. Od strony czysto powierzchownej zacznę, od samej sytuacji i jej opisu. Myślę, że niemal każdemu zdarzało się paść "ofiarą" niezwykle familiarnego rzęcha. Patrząc ze strony "ofiary", mamy wszystko, co wypisał autor: obrzydzenie związane z wrażeniami sensorycznymi, złość ("spierdalaj"), zmieszanie wywołane nienaturalnym zmniejszeniem strefy intymnej ("i tak ramię w ramię
jak autor i narrator"). Nie ma może tylko współczucia/litości, ale ono nie w każdym człowieku się pojawia. Nie musi. I autor nie jest od tego, żeby przedstawiać rzewne i stające w gardle scenki społeczne - w tym świetni są dziennikarze, ale raczej powierzchownie. I co w tym złego? Jeśli wydźwięk jest pogardliwy, to co? Nie wolno? Czy mamy z tego tytułu potępiać autora, bo nie wykazał "słusznej wrażliwości"? Nie o to chodzi. Nie od tego jest autor, żeby pokazywać, co jest słuszne. Być może są poeci pretendujący do bycia czyimś sumieniem, ale ja takim z gruntu nie dowierzam.
Dalej mamy pomieszanie, o którym napisałeś, Jacku. Ponownie się nie zgodzę, nie widzę tego pomieszania, tak samo jak nie widzę uzasadnienia dla jednej jedynej optyki w poezji, którą zdajesz się lansować. W tym wypadku kłócę się co do zasady, bo inna to rzecz, czy autorowi wielowymiarowe spojrzenie wyszło. Ale nie o tym chciałem. Fragment "i tak ramię w ramię
jak autor i narrator" moim zdaniem wskazuje na zbytnią familiarność nieznajomego. Wykazuje on nadmierną poufałość. W imię czego? Zwykle raczej nie w imię miłości do bliźnich, lecz w imię partykularnego interesu, którym są symboliczne dwa złote. To budzi niechęć i sprzeciw: jakim prawem? I stąd odpór być może: spierdalaj. Peel właściwy mógłby powiedzieć: "idź sobie". Lecz nie jest Chrystusem. Jest człowiekiem, któremu czasem puszczają nerwy.
Mówi, że jest jego podmiotem lirycznym: podlizuje się, bo wiadomo, czego chce. Do mnie zwykle mówią "kierowniku", widocznie wyglądam na takiego, na którego to wystarcza.
Moim zdaniem ten wiersz porusza tematykę ludzkiej słabości, która jest główną przeszkodą w osiągnięciu wszechpanującej miłości do bliźniego, bez względu na to, jaki jest.
Co do schematyzmu. Prawdopodobnie tak. Tyle że sytuacja będąca rdzeniem konceptu jest sama w sobie schematyczna. To inna dyskusja, czy warto pisać opierając się na schematach życia codziennego. Ten rzęch jest schematyczny, choć wzniósł się na wyżyny swojej inwencji, to też swego rodzaju dramat;). Moim zdaniem peel właściwy nie przyjmuje tutaj wielu ról, to jest tylko manipulacja pojęciami, przy wczytaniu się w tekst widać, że służą one jedynie metaforyce i grom słownym.
To były uwagi ogólne, mk się już wypowiedział szczegółowo odnośnie warsztatu, chyba nie ma co tutaj dodawać. Na koniec napiszę, że chciało mi się ten wiersz przeczytać kilka razy. Tak samo, jak chciało mi się nieraz przeczytać twój wiersz, Jacku. Różnicie się, ale jesteście ludźmi. Dogadujcie się.;)

dzieki za komentarz :)
zupełnie inne spojrzenie niż się spodziewałem - cenne

pzd !
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • Odpowiedzi 47
  • Dodano
  • Ostatniej odpowiedzi

Top użytkownicy w tym temacie

Jeśli wcinasz się na żywca w komentarz, to bolduj, bo nieczytelne się robi.

Podtrzymuję wniosek o niedomyśleniu - sorry, potwierdzasz moje wnioski uważając, że je podważasz (wymieniasz stereo-typowe atrybuty kloszarda mówiąc, ze one właśnie mają stereotyp złamać, mowisz, że sytuacja zarysowana jest bez znaczenia, a dalej interpretujesz tekst analizując właśnie kontekst sytuacyjny - vide: porównanie etc.).
Jeśli "pod" ma być sygnałem "głębi" - to nie jest (dla mnie), ta gra słowna jest tylko figurą retoryczną.
Litryka powiadasz? Liryka to nie ptaszki i pipulki - to całą osobowość peela. A o tym, że istnieje coś takiego jak głód emocji (w tym świecie) chyba nie muszę Cię przekonywać.
Olać to - to oddać pole serialom i harlequinom.
Piszę w biegu, więc może nieskładnie, ale już pora na obiad między 11 a 13 (moją K. ;)
b

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Zaloguj się, aby zobaczyć zawartość.



zaraz zaraz Panie Bezet, proszę mi nie wkładać w klawiaturę słów, których nie napisałem ;p

1. nie napisałem nic o chęci złamania stereotypu, ale pisałem o tym, że doprecyzowanie kloszarda przez podanie pewnych cech nie jest zabiegiem czczym, bo kloszard wcale taki jak w moim wierszu być nie musi
2. nie napisałem, że sytuacja zarysowana jest bez znaczenia, tylko, że względem myśli, którą starałem się przekazać stoi na drugim planie - a tak być powinno, żeby uniknąć tego o czym pisałeś - że więcej formy się wkrada niż życiowości.
3. nie wiem jaką figurą retoryczną miałoby być "pod danie" - chyba miałaby polegać na zmianie znaczenia przez rozbicie (w relacji z tytułem) - tyle Mam wrażenie, że pisząć "figura retoryczna" - myslisz sobie, że to jest coś ot tak, a przecież każda figura ma swój cel. (bo co to znaczy, że coś jest TYLKO f.r. - to nie znaczy, że nie ma w tym treści przecież, semantyka to jedno, estetyka -powiedzmy- to drugie)
4. "Litryka powiadasz? Liryka to nie ptaszki i pipulki - to całą osobowość peela" - zgadzam się w 100 % i na to chciałem zwórcic uwagę. O liryce myśli się własnie w kontekście ptaszków, pipulków ( ? ;) ) gwiazd, patosu, który na wskroś przenika każdą płaszczyznę życia itp. Nawet terminologia dziwnie "zmusza" nas do myslenia w tych smiesznych, archaicznych (choć to nie najlepsze słowo) kategoriach, każąc nazywac tego kto mówi w wierszu, dla odróznienia od autora - podmiotem LIRYCZNYM, a liryczny wg. słownika to - uczuciowy, nastrojowy.
A jak pisałem wcześniej - liryka w tym znaczeniu umarła (umiera?) - wynik obserwacji, nie pogląd.

Dzięki Bogdanie, że znajdujesz czas na dyskusję, pozdrawiam ciepło :)

i idę ja z kolei jeść popcorn, który mi Mamusia przywiozła z okazji Walentynek
życie jest takie smutne ;)
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Zaloguj się, aby zobaczyć zawartość.


Nie zaraz, tylko teraz ;P
1. No właśnie, to nie jest doprecyzowanie - użyłeś atrybutów "schematu" (żeby nie powiedzieć: typu literackiego), uważasz, że to indywidualizuje tę personę (co innego gdybyś wspomniał o jakimś fąflu ... ;D
2. Skoro sytuacja jest drugoplanowa, to dlaczego jej opisywanie zajmuje ponad 50% tekstu? VF napisał, że grasz tą schematyczną sytuacją, ale dla mnie ona jest obciążeniem, znaczenia są w tym co mówi menel i czego możemy się domyślać oraz w dialogizowaniu; albo pójdź w schemat (literacki), wtedy cały utwór będzie gotowaniem poetyckiego bogisu (wiersz w wierszu o wierszu).
3. Użyłem przenośnie szerszego znaczenia FR - też jako zabiegu poetyckiego (własnie gry słownej); FR może być funkcjonalna, kiedy przenosi znaczenie i wywołuje efekt u odbiorcy, tu: nie rozumiem tej "głębi" (pod), dlatego gra jest grą (sam staram się rozważyc zawsze, czy multiplikowanie sensów służy tekstowi - jego przesłaniu (po szkolnemu mówiąc), optuję za zaniechaniem takich zabaw jeśli są tylko ozdóbką, popisem, a więc zabiegiem nieuzasadnionym wczesniej w utworze).
4. Tak: uczuciowy i nastrojowy, mozna dodać: klimatyczny - ale to nie są pejoratywy. Sposób, w jaki nasi rodacy mówią o "miłości" (w każdym ze znaczeń tego słowa) - woła o pomstę. Poezja to przede wszystkim żywioł liryczny, jej język odnowiony przez Skamandrytów (tu dołaczę też Gałczyńskiego) funkcjonuje do dziś w potoczności (często zdominowany niestety przez pogrobową odmianę romantyczności), ale przeciez potem było wielu poetów piszących "lirycznie" - choćby Grochowiak, Nowak, Stachura (wymieniam przypadkowo) - ja nie widzę znaczących śladów z ich języka lirycznego w użyciu powszechnym, wystarczy posłuchać piosenek (nawet nie tych pop) traktujących o uczuciach - widać stare schematy jak na dłoni; osobne zagadnienie to wpływ tekstów śpiewanych na mentalność językową twojego pokolenia, ja niestety nie kumam po angielski, więc sorry ;)
Zatem, Kochany, liryka nie umarła, tak jak nie umarła poezja. Coś się "przejadło" (prażonki kukurydziane? ;P) - to nie znaczy, że trzeba w łeb i w kosmos; marzy "misie", że Wy (z Misiem) - napiszecie tak rewelacyjne miłosnie teksty, nieważne czy do chłopców, czy do dziewczynek, ale Waszym lirycznym językiem, nowym, oryginalnym, oczyszczonym z nalciałości i schematów literackich - na pohybel kiczom, grafomanom, harlequinom i polskim piosenkom popularnym.
Hough!
;)
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

nie zgadzam się z głosem js.
Zapewne do tego opisu posłużyła autentyczna sytuacja. Od strony czysto powierzchownej zacznę, od samej sytuacji i jej opisu. Myślę, że niemal każdemu zdarzało się paść "ofiarą" niezwykle familiarnego rzęcha. Patrząc ze strony "ofiary", mamy wszystko, co wypisał autor: obrzydzenie związane z wrażeniami sensorycznymi, złość ("spierdalaj"), zmieszanie wywołane nienaturalnym zmniejszeniem strefy intymnej ("i tak ramię w ramię
jak autor i narrator"). Nie ma może tylko współczucia/litości, ale ono nie w każdym człowieku się pojawia. Nie musi. I autor nie jest od tego, żeby przedstawiać rzewne i stające w gardle scenki społeczne - w tym świetni są dziennikarze, ale raczej powierzchownie. I co w tym złego? Jeśli wydźwięk jest pogardliwy, to co? Nie wolno? Czy mamy z tego tytułu potępiać autora, bo nie wykazał "słusznej wrażliwości"? Nie o to chodzi. Nie od tego jest autor, żeby pokazywać, co jest słuszne. Być może są poeci pretendujący do bycia czyimś sumieniem, ale ja takim z gruntu nie dowierzam.
Dalej mamy pomieszanie, o którym napisałeś, Jacku. Ponownie się nie zgodzę, nie widzę tego pomieszania, tak samo jak nie widzę uzasadnienia dla jednej jedynej optyki w poezji, którą zdajesz się lansować. W tym wypadku kłócę się co do zasady, bo inna to rzecz, czy autorowi wielowymiarowe spojrzenie wyszło. Ale nie o tym chciałem. Fragment "i tak ramię w ramię
jak autor i narrator" moim zdaniem wskazuje na zbytnią familiarność nieznajomego. Wykazuje on nadmierną poufałość. W imię czego? Zwykle raczej nie w imię miłości do bliźnich, lecz w imię partykularnego interesu, którym są symboliczne dwa złote. To budzi niechęć i sprzeciw: jakim prawem? I stąd odpór być może: spierdalaj. Peel właściwy mógłby powiedzieć: "idź sobie". Lecz nie jest Chrystusem. Jest człowiekiem, któremu czasem puszczają nerwy.
Mówi, że jest jego podmiotem lirycznym: podlizuje się, bo wiadomo, czego chce. Do mnie zwykle mówią "kierowniku", widocznie wyglądam na takiego, na którego to wystarcza.
Moim zdaniem ten wiersz porusza tematykę ludzkiej słabości, która jest główną przeszkodą w osiągnięciu wszechpanującej miłości do bliźniego, bez względu na to, jaki jest.
Co do schematyzmu. Prawdopodobnie tak. Tyle że sytuacja będąca rdzeniem konceptu jest sama w sobie schematyczna. To inna dyskusja, czy warto pisać opierając się na schematach życia codziennego. Ten rzęch jest schematyczny, choć wzniósł się na wyżyny swojej inwencji, to też swego rodzaju dramat;). Moim zdaniem peel właściwy nie przyjmuje tutaj wielu ról, to jest tylko manipulacja pojęciami, przy wczytaniu się w tekst widać, że służą one jedynie metaforyce i grom słownym.
To były uwagi ogólne, mk się już wypowiedział szczegółowo odnośnie warsztatu, chyba nie ma co tutaj dodawać. Na koniec napiszę, że chciało mi się ten wiersz przeczytać kilka razy. Tak samo, jak chciało mi się nieraz przeczytać twój wiersz, Jacku. Różnicie się, ale jesteście ludźmi. Dogadujcie się.;)

Dnia: Wczoraj 20:04:30, napisał(a): vacker flickan
Czytelnik

Karolu, twoją dysertację nie bardzo rozumiem, z czym się nie zgadzasz, a odniosłem wrażenie, że zupełnie na opak zinterpretowałeś moją o utworze wypowiedź;
ta odnosiła sie głównie do wyrażenia: "spierdalaj podmiocie spierdalaj";
ujmując rzecz na płaszczyźnie filozoficznej, podmiot to umysł poznający w przeciwieństwie do przedmiotu, który jest poznawany; w sensie czysto praktycznym podmiot czynności jest jej autorem, jest odpowiedzialny za czyn - odniosłem się więc do tej niemożliwej ucieczki od odpowiedzialności za słowo...fakt, rozróżnienie pomiędzy podmiotem, autorem jakiegoś czynu (tym jest tu utwór literacki) a treścią tego czynu, zakłada jakąś refleksję, ale w poznaniu naturalnym podmiot i przedmiot są głęboko ze sobą zespolone (widzę przedmiot i w tym samym czasie mam świadomość, że go widzę; a tak to przedstawia i Kant i Husserl) - zgłębienie "aktu" poznania, czyli sama aktywność myślowa w akcie woli prowadzi do idealizmu bądź spirytyzmu, bo jest to "tylko" aktywność konstytutywna dla natury duchowej, a jako taka pozostaje teorią poznania ( w opozycji do realizmu działania); "poddanie się liryczności" będzie zawsze i ucieczką w podświadomość ( aby sobie uświadomić, co sami rozumiemy z podjętego tematu) i niezależnie od zewnętrzności skazani jesteśmy tylko na interpretację tej zewnętrzności; tyle...na tym zbudowana jest cała twórczość, w tym także poetycka;
i żeby było jaśniej - ja nie negowałem wiersza,; odniosłem się tylko do dyskursu, jakim się w nim toczy, jaki w nim toczy peel-autor; J.S

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

didaskalia i choreografia - dobrze się czujesz? :)
kloszard wcale nie musi śmierdzieć i być pijany
(to jest w ogóle problem drugorzędny - ale te perfumy to przechodzenie w skrajność - b. powszechny i niezwykle mało wyszukany zabieg retoryczny)
ja w wierszu nie stoję pożadnej stronie
a pomieszania z poplątaniem nie ma
piszę z JEDNEJ perspektywy

cóż, zupełnie nie czujesz tego wiersza Jacku
i nie chcesz czuć
trudno

pozdrawiam

Dnia: Dzisiaj 12:39:20, napisał(a): wesoły grabarz
Czytelnik

Ty Kamilu "piszesz z JEDNEJ perspektywy" a ja c z y t a m po swojemu, i dlatego - w odpowiedzi do vackera flickana podkreśliłem daremność ucieczki od własnej podmiotowości (w ł a s n e j - bo widzę w wierszu wyraźną relację między peelem-autorem a innymi postaciami - postacią, czyli tematem);
i dziękuję za troskę, czuję się jak zawsze znakomicie, wino mi służy (nie nadużywam!); J.S

ps.; ostatnią wypowiedź Bogdana o emocjach traktuję jako wsparcie mojej pierwszej wypowiedzi ( i proszę, nie traktuj mnie protekcjonalnie, bo z lekceważenia sobie rozmówców może wynikać tylko jedno - że któryś z nich "wie wszystko", podczas gdy ten drugi jest idiotą...to uniemożliwia dyskusję; pisząc "didaskalia - choreografia" na skróty odniosłem się do przedstawionej tam sytuacji: ów autobus, sąsiedztwo...cel podróży, dywagacje...jest to taka teatralna przestrzeń na monolog wewnętrzny peela - wolno mi chyba, jako czytelnikowi zobaczyć tę chwilę jako swoisty teatr JEDNEGO aktora, bo to peel prezentuje swój wewnętrzny świat myśli...czyżbym popełnił jakieś nadużycie? zbłaźnił się aż tak tragicznie? a to właśnie sugerujesz...oj! nieładnie);
pozdrawiam; Jacek S.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

...bo to takie chodzenie z trąbą, kiedy nie wiadomo - kto tą trąbą, czy to dwie trąby...J.S

przypuszczenie, że metafora "trąby" będzie interpretowana jako inwektywa, a nie przerysowany żart służący do zilustrowania takiej intencyjnej postawy, która zagłusza (jak trąba) wszystkie , kulturowej natury wątpliwości dotyczące użytego języka ("spierdalaj") wprawia mnie w zakłopotanie, bo wydawało mi się, iż mój interlokutor dysponuje takim poczuciem humoru, dzięki któremu przejdzie ponad...to dobra nauczka dla mnie, a adresata niefortunnego w formie komentarza przepraszam;

wesoły grabarzu.; w drugim odnośniku nie ma żadnej sprzeczności, choć próbujesz mi to imputować; w teatrze Jednego Aktora nie można grać roli jednocześnie rozpisanej na 3-4 postaci (!;co za idiotyczna moda na formę tego wyrazu) bo to już nie będzie teatr Jednego; a przecież o tym pisałem, że próba zagrania Wszystkich Postaci tamtej chwili nie pozwoli samemu peelowi się określić wyraziście, i że taka próba skazana jest na klęskę; a taką próbę odczytałem z tekstu...

co do Gombrowicza;
w książeczce wydaną przez Znak w 1995 pt.: "Witold Gombrowicz - Przeciw poetom" - Miłosz w rozdziale "Pięćdziesiąt lat później" usiłuje odnieść się do zarzutów stawianych poetom: "Można rzec nawet, że trudno o lepszy przykład rozdwojenia niż sam Gombrowicz, który ze swojej słabości, urazów i obsesji lepił swoje dzieło, nieskończenie górujące nad nim, próżnym szlachcicem znad Niewiaży..." i dalej : " Był to przede wszystkim problem istnienia świata "obiektywnego" niezależnie od naszych percepcji. Zapalał się, twierdząc, że nie posiadamy żadnych danych, zeby orzec o jego istnieniu gdzie indziej niż w naszej głowie. Po czym wygłaszał filipkę przeciwko Kartezjuszowi....Jego taktyka polegała na zastraszeniu, a jeśli to nie skutkowało, na natychmiastowej przemianie w kogoś innego, tak że nie mogły udać sie próby schwytania go w sieć definicji. Wierny swojej zasadzie, że za wszelką cenę trzeba zachować swoją podmiotowość, to znaczy nie pozwolić, żeby taksowało nas i unieruchamiało cudze spojrznie, zaatakowany, przybierał inny kształt, znikał i gdześ z najmniej spodziewanej strony wołal: "Tu jestem, a kuku!"."
A więc, reasumując, jego (Gombrowicza) walka z Formą generowała nowe formy wcieleń, które mimo złudzeń wyzwolenia - okazywały sie kolejnym więzieniem. Innym zarzucał masochistyczną przyjemność siedzenia w więzieniu ( w formie dzieła artystycznego), a sam - wyłamując kratę za kratą stwierdzał, że nadal jest wewnątrz, sam ze sobą, ze swoją miną grymaśną i zawsze niezadowoloną. Skazany nie tylko na siebie, swoją podmiotowość, ale także - wobec innych - na manifestację podmiotowości w formie, od której nie da się uciec...Zawsze jest jakaś "gęba" przed inną "gębą", bo taka jest racja stanu rzeczy tego świata...
Mam wrażenie, odnosząc sie do tego, co wiem o Gombrowiczu, że zza niejednego wersu słychać Twoje Kamilu "a kuku!", a mnie typowa dla Gombrowicza prowokacja i zabawa w ciuciubabkę nie bawi. Nie bawi i nie zachwyca. Qrczę! J.S

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Jeśli chcesz dodać odpowiedź, zaloguj się lub zarejestruj nowe konto

Jedynie zarejestrowani użytkownicy mogą komentować zawartość tej strony.

Zarejestruj nowe konto

Załóż nowe konto. To bardzo proste!

Zarejestruj się

Zaloguj się

Posiadasz już konto? Zaloguj się poniżej.

Zaloguj się



  • Zarejestruj się. To bardzo proste!

    Dzięki rejestracji zyskasz możliwość komentowania i dodawania własnych utworów.

  • Ostatnio dodane

  • Ostatnie komentarze

    • Przemijamy Często zastanawiam się Czy to dobrze, czy może źle Odchodzimy Zazwyczaj nie zostawiając zbyt wiele Kilka książek, samochód, gitarę Znikamy Niby na stale zapisani w pamięci ludzi Tak naprawdę żyjąc w ich głowach tylko krótką chwilę Ustępujemy Tym żywszym i tym co pojawią się po nas Głupio wierzącym, że żyć będą wiecznie Gaśniemy Bo nawet największy pożar musi Wyruszamy Gdzieś dalej Nie, tego akurat nie jestem pewien
    • Śmierć? Chyba żywot wieczny jak u Lenina

      Zaloguj się, aby zobaczyć zawartość.

       
    • @graf omam Dziękuję :)
    • Wiesz, Zygmuncie, węże są właściwie głuche, głuche jak pień, tak jak te zaskrońce (natrix, natrix), którym czytasz swoje opowiastki, które słuchają twojego chropawego głosu. Głuche jak małpi pień buka, a może jak gryf mandoliny, jak lelki, które słyszą tylko głos duchów i beczenie kóz i kręcą się wokół koron drzew wyłącznie po to, aby dostąpić dobrodziejstwa dźwięków, znaleźć się między nimi, umościć w nich gniazdo. Próbując uchwycić linię melodii, wiją się w górę pni, wspinają w górę kozich racic, omamiają i usypiają rogate kozły, budując ornament dla ciszy. Ale czy wiesz, że potrafią pływać i nurkować? I popatrz, te ich żółte plamki za uszami, kioski żółtych łodzi podwodnych jak szkatułki meandrującej między nami opowieści, zausznice zdobne niby żółte piórka, jakbyś zobaczył opierzonego węża Majów, samego Kukulkana, syna bogini dziewicy Coatlicue, tego, co przybywa ze wschodu, aby przejrzeć się w obliczu swojego brata Xolotla, a może aksolotla. Dymiące zwierciadło, rybowąż, w którego zamienił się Wodnik, aby przyjąć od Uka w ofierze święcone monety, przyjąć dumne wizerunki słonecznej tarczy, otworzyć portal, przez który wędrujemy do gwiazd, aby znaleźć tam porozrzucane kości rzeźbione oczami węża, pięcioma oczami, które pozwalają widzieć wszystko. Wąż, który wyrósł na potylicy Ofelii, udając kwitnącego kosaćca, to ich brat, ozdobiony został piórami ptaka  Kwezala, po to, aby zdołał pokonać ziemskiego potwora, a może opierzoną rybę, w którą zamienił się Bruno Schulz, zanim wtopił się w srebrną ławicę, jak święcona, srebrna kula, szlifowana latami, aby stała się tą jedną jedyną, co trafia w ciemno, co trafia na wylot i nie pozostawia śladu. Wąż połykający własny ogon, przezorny Ouroboros – jedno ciało, jeden gest, zero – kostnica liczb, którymi zimni rachmistrze wybijają o grobowe deski taneczny rytm; słowo jedno, może nawet to, co będzie na koniec albo to, co było na początku i to, co było, a nie jest, wpisane do rejestru sadowych ksiąg, w księgę gości odwiedzających dwór zielonołuskiego Wodnika,  zaginionych po wsze czasy w nas, zaginionych od wszech czasów, co w wilgotnej gazie, ślepi jak nas Pan stworzył, siejemy nasiona rzeżuchy na wielką noc.   Pamiętam ciągle, jak mi opowiadałeś: Jestem do snu. Później odchodzę uczyć się kaligrafii. Z wszystkich przykazań wody: tertium non datur. Płyń we mnie. Ziemio, zgódź się. Nie cierpię, gdy kwitną wiśnie, przez ich pory przyznaję się do bieli, z lękiem przewidując przymrozek. Kiedy drzewa rozniosą świat w pył, przyjdzie zamknąć oczy. Kapelusze kwietne, kruche białogłowy, na objeździe Janusów w czasopad kwietniowy – caryce (lub nie kto nie lubi) coraz mocniej uderzają do głów, chociaż to tylko sok. Zaraz po nim listopadowy wieczór – szrama na plecach dokumentuje przechodzenie i stajesz się śladem długiego spadania. Obcy wobec doświadczeń, a jednak we własnej skórze, wymieniam cię między błogosławieństwami. Jednym tchem odwrócisz los, kiedy tylko zajdzie konieczność, kiedy tylko wzejdzie słońce.   Zauważ, jak uważnie słuchają cię zaskrońce. Jak pilnymi potrafią być uczniami, a może uczą się ciebie przedrzeźniać, uczą się kołysać na tej samej fali co ty. Nawet nie sam głos, bo on jest nieistotny, nie linia melodii, ani tląca się kadencja, ale te wibracje powietrza, delikatne jak rysy twarzy zanurzonej w wodzie, delikatne fale eteru rozchodzące się uważnie, w przeczuciu, że nie będą miały do czego wracać, że muszą wtopić się w szklisty piasek, że rzeczy mają uszy, a czasem tylko za dużo wosku nakapie w gwiaździstą, andrzejkową noc, za dużo gabinetów woskowych figur trwa zastygłych  w gotowości, aby, gdy tylko nadarzy się okazja, objąć rząd dusz, za dużo przetrwało delikatnych, woskowych cylindrów, jak te na dnie szafy Uka, przechowujących głosy umarłych, za dużo wypalono świec, zbyt dużo wosku nakapało ze świecy, którą twoja matka stawiała w oknie jak morską latarnię, nawołując burze, hucząc mgielnym tłuczkiem w ciemność, niby tłuczkiem do mięsa, co łamie żebra zatwardziałych, nawołując ptaka Kwezala,  grom i błyskawicę, żeby darły ziemię na strzępy, a ona później delikatnie zdezynfekuje i zaszyje rany i dla niepoznaki zostawi ozdobne szwy z malw i piwonii, dalii i bratków, które zwiążą i zamienią w ciało każde słowo, co padło na żyzny grunt.   Zygmunt często wspominał gabinet woskowych figur – tę świecę i matkę, burze, przez które przeszedł boso i wilgotne stopy pod kołdrą, które powoli obsychały przez całą noc, żeby rano, gdy wzeszło słońce, zamienić się w cierpkie i kwaśne listki szczawiu. Szczawiu, po którego liściach później biegał i deptał go, tłukąc suchym patykiem, który potem zrywał na pastwisku, układał w uroczyste bukiety i przynosił matce na wiosenną zupę okraszoną jajem i śmietaną. A ona wkładała do garnka żeberka, żeberka, które przypominały mu abażur nocnej lampki, ożebrowanie wyrzuconej na brzeg nocnej arki. Dodawała ziemniaki, por, cebulę i marchewkę, a później łyżką cedzakową wydobywała ugotowane składniki i zostawał sam rosół, czysty jak obraz w dymiącym zwierciadle z obsydianu, kamień filozoficzny, eliksir praczasu, do którego wkładała z powrotem pokrojone kawałki mięsa, mięsa odłączonego od kości ojca jego i gotowała na wolnym ogniu, hartując śmietanę, hartując jak wykutą z najlepszej stali białą broń, damasceńskie ostrze, miecz, którym chrzciła wygłodniałych domowników, pokolenie błogosławionych głodomorów, komponujących marsze na ziemniaczaną kiszkę, a szczaw jak liście wawrzynu wieńczył ich zwycięstwo nad głodem, zwycięstwo nad godzinami bezdennej pustki, nad gromem i błyskawicą.   – Jestem ze Śląska, ale nie jestem Ślązakiem – zaznaczał Zygmunt z naciskiem i trochę wstydliwie. Może dlatego, żeby nie traktowano go jak wyrwane z korzeniem drzewo, ale raczej  doniczkową roślinę, którą można ustawić, gdzie się chce, ale trzeba o niej pamiętać, podlewać i zraszać, nawozić i mówić do niej – jesteś piękna, kwitniesz i wydajesz owoce, chociaż tylko kapka ziemi i te granice, których nie możesz przekroczyć. A przecież garstka ziemi musi często wystarczyć, ta garstka, której grudki znalazłem w kieszeni jego płaszcza, daleko od domu, daleko od gdziekolwiek, jak u wyrwanego ze swojego macierzystego grobu potępieńca, bezgłowego, przebitego osikowy kołkiem, z ustami pełnymi suchych liści szczawiu i ziarenek soli. Wystawionego w środku dnia na palące słońce, nocnego marka,  wyrwanego z ojczystej mogiły  księcia skalistej Transylwanii,  który wybrał się na światowe tournée, wędruje ramię w ramię ze swoim przeznaczeniem i rodzinną ziemią w kieszeniach. Garstka pępowinowej ziemi i te macierzyste skrzynki zbite z desek, w których pysznią się fikusy i eukaliptusy, oleandry i mandarynki, których człowiek się chwyta, gdy tonie wraz z Brunonem w ławicy wypukłookich, srebrnolicych ryb, ginie przykuty do skały na dworze Wodnika,  ginie o suchym pysku wśród obudzonych z letargu lemurów, w małpim gaju, rozpuszczony jak wosk przez majowe słońce, zamieniony przez Pana w dziczejące zielsko, lub zamienia się w wyrzuconą na piasek rybę, langustę, kraba pustelnika i szuka pustej muszli, w której może zamieszkać i odzyskać siły, wsłuchać się w gardłowy koncert orkiestry Louisa Armstronga, przetrwać najdłuższą z wielkich nocy.   I wtedy właśnie Uku odkrył nową krainę, odkrył portal w drzwiczkach duchówki, a może tylko przyjął jej posłów przynoszących mu przebłagalne dary – ani to Transylwania, ani Siedmiogród, ani matecznik, ani Śląsk, ale również nie miedza z dziadkową gruszą, gdzie noga ludzka nie zostawia śladów, a tłusty cień wpełza między liście drzewa i nie posępna olszyna detronizująca królów, co mają na pieńku z drzewcami. Przyszli do niego jednak jej wysłannicy i powiedzieli – zbuduj nam dom. – Zbuduj, gdzie chcesz, nie jesteśmy wymagający. – Może być zapiecek, może sterta kompostu albo podszafie, może być też pęknięcie w podłogowej desce. – Ale najlepiej wynieś nas wysoko, wynieś pod samą powałę, załóż nam miasteczko wśród gałęzi drzew, w koronach starodrzewu, jak cieśla co dźwiga belkę, kreator, który wieńczy los zielonym wiechciem, jak matka, co potrafi przebłagać los listkami szczawiu, wydaj głos, który powołuje do życia albo weź w rękę pędzel, który nadaje mu kształt. – Chcemy wiedzieć, gdzie popłynęła wielka rzeka, gdzie podział się czar i dlaczego pękła bańka, w której cieszyło nas widło i powidło, gdzie tysiąc jeden drobiazgów było jak tysiąc jeden nocy, bo jesteśmy zaginionymi potomkami Sindbada Żeglarza i wiemy wiele o tobie, wiemy o tobie wszystko, co chciałbyś wiedzieć o sobie.     Tak właśnie, po raz kolejny, Sindbad Żeglarz dowiódł, że to on właśnie, wyłowiony został spośród tylu innych, żeby nas odkryć i ukryć w swoich słowach – mówisz, Uku, dodając, że są  także ptaki, które wylatują z muszli i gniazda zakładają na wodzie, żywiąc nią młode. – Trudno je jednak rozpoznać  wśród setek odbić, ani uchwycić w locie, bo tylko mowa jest płodna, pewny jedynie los Odysa, kiedy na koniec zostaje jeden mądry, żeby na naszych oczach zakończyć wszystkie podwodne podróże. Ofiarnym dawcą obrazu, zostałeś Uku, choćby miarą szerokiego na piędź, tyle, co korytko dłoni  i chwila przejścia, kiedy otwiera się horyzont i nikt już nie jest w stanie dłużej się za nim ukrywać.   Wkrótce później Uku odszedł, ale wcześniej spełnił ich życzenia. Założył w  domu krasnoludzką spółdzielnię pracy i nauczył ich fachu pielęgnowania losu, krasnoludzkie stowarzyszenie rzemiosł różnych, cech żerców piastujących wysokie, najwyższe,  leśne urzędy. Krasnoludzką rzeczpospolitą  wypełnił południcami, bagienicami i biesami, zaludnił karykaturalnymi i pokracznymi mieszkańcami ostępów i mateczników. Dębowe i bukowe chatki zajęły brodate skrzaty, pod drzewami wystawały borowe dziady. Dziwożony i licha opuściły moczary i zaczęły wieść korowody wśród ciemnych sadzawek, a wszystko to na ścianach jadalni i sypialni, niby platońskich jaskiń, gdzie ich losy mogły rozsmakować się w czystej ułudzie. Poprzez zarośnięte dukty korytarza do najciemniejszych zakamarków kuchni i łazienki – Uku odszedł i zostawił  na pastwę światła leśne mocarstwo, aby żyło swoim życiem, radziło i świętowało, choćby miała to być tylko nieruchomość, iluzja posiadania, działka wydzielona kreskami geometry w miejscowym planie, świat uświęcony śladem pędzla, co kreuje, a nic nie zabiera dla siebie, co tworzy, aby tylko sprowokować krnąbrną dolę, podstępną idyllę leśnych knowań. Uku odszedł, zostawiając Zygmunta, jako samozwańczego plenipotenta krasnoludzkiej domeny, umocowanego przez leśne księgi, prokurenta, zostawiając na stoliku kubek czereśni, zagubione między wymiarami tęczowe muchy, mandolinę z małpiej skóry, woskowe cylindry przechowujące głosy umarłych i stary, mosiężny  żyrandol z kurkami na gaz, który wieczorami czyścił kredą i octem. Uku odszedł, zostawiając powołane do życia w czerwcowe święta, leśne sadyby dziwadeł, mówiąc im: radźcie i wyrokujcie, czyńcie poddanymi sobie jadalnię i sypialnię, ustanawiajcie prawa, dobijajcie się o swoje, a jeśli wam czegoś zabraknie, to wyślijcie Zygmunta, aby prosił waszą władczynię, królową, co trzyma w dłoni złote jabłko, co trzyma za gardło najświętszego z węży, świętą i miłościwą patronkę waszego królestwa. Proście Ofelię o gest łaski, o wyrozumiałość i poczucie wspólnoty, proście ją o ratunek i modlitwę.   I została im Ofelia, chociaż nigdy do końca nie zdołali jej zaufać. Ofelia na czele zastygłego w pół gestu, zwierzyńca, coraz mocniej osiadająca na brzegu czasu, między ziarenkami piasku z pękniętej klepsydry, z wąskim gardłem, przez które sączyła coraz bardziej rozmyte obrazy. I plątały jej się włosy i plątały jej się słowa, a Zygmunt próbował je rozplątać, w zastępstwie Uka, przeczesując żółtym grzebieniem z bakelitu i czytał, czytał jej historię żółtego piórka, aż do chwili kiedy zaczynała go bić po rękach.   Zygmunt,  czyli historia żółtego piórka – 2 – Bywa i tak – mawia Zygmunt – że jak człowiek nie znajdzie właściwego pierwiastka, to może się zgubić nawet we własnej łazience, zwłaszcza gdy akurat dokonuje skomplikowanych obliczeń. –  Tak to już jest z tą matematyką, że gdy próbuje się rozwiązać najprostsze równanie, nagle okazuje się, że nieskończoność razy nieskończoność równa się osiem kwadratowych metrów, w których trzeba zmieścić kilka niezależnych źródeł, a w dodatku obdarzać się intymnym płynem, a tego to już nie obejmuje pierwsza z brzegu nauka, a szczególnie taka co to musi się borykać z ciężką przestrzenią. – Z tego wszystkiego – zauważa Zygmunt – jak zamknąć się w łazience to dobrze chyba myśleć o jedzeniu albo astronomii, a najlepiej o jednym i o drugim, co nie jest takie trudne,  jak tylko się ma odpowiednie medium. Dajmy na to, Zygmunt, jak tylko pomyśli o Zośce, zaraz znajduje się całym sobą w jej nasączonym wanilią niebie, rozsiada się na miękkim obłoku z bitej śmietany, a stąd to już przecież tylko mały krok do bardziej namacalnych odległości. Bo szczerze mówiąc, to przez Zośkę i te jej poglądy, Zygmuntowi  wszystko przypomina kosmos i czuje, że coś musi być na rzeczy. – Dajmy na to – zauważa Zośka – pouczająco jest popatrzeć sobie na takiego Saturna, co się codziennie przechadza pod blokiem ze swoim  psem, i zdarza się, że już przed dziewiątą wchodzi w kolizję  z niewielką kometą spod szóstki, która wraca akurat ze sklepu i nie lubi, jak jej pies obsikuje zamszowe kozaczki, i wtedy bardzo wyraźnie widać te wszystkie  jego zagadkowe pierścienie i to bez użycia skomplikowanej technologii. –  Albo co ciekawe, nawet taki Saturn – twierdzi Zośka – chociaż wydaje się potężny i złowrogi ,wcale nie zbliża się od tego ani na jotę do słońca, bo dokładnie zna swoje miejsce w szeregu, zresztą zupełnie tak jak nasza stara ziemia, która nawet, gdy wraca już przed obiadem do domu i ma wyraźnie mniejszą gęstość, nie zdarza się przecież, żeby wypadła z orbity. – Bo kosmos już taki jest – dodaje Zośka tajemniczo – dużo bardziej rozsądny od naszych do niego pożądliwości, a niektórym to się wydaje, że mogliby go przelecieć jak jakąś naiwną małolatę, przelecieć, wziąć na pamiątkę kilka gadżetów i wcale nie interesują się jego głębokimi uczuciami dojrzałej kobiety. – Ludzie jak to ludzie, chcieliby mieć taki układ słoneczny, najchętniej bez żadnych zobowiązań. –  Nawet taki nasz wielki Kopernik, co to robił mu nieprzystojne propozycje jako uczony bawidamek, to po prawdzie  też go chciał przelecieć, tylko że na swój naukowy sposób. – A najgorsze – wyznaje w końcu Zośka – to jak się komuś wydaje, że jest mądrzejszy od ustalonego porządku, bo co człowiekowi przeszkadzało, dajmy na to, że takie słońce się rusza, a ziemia nie, tym bardziej że z kosmicznego punktu widzenia to i tak wszystko się porusza, tylko nie wiadomo w jakim kierunku, a równie dobrze mogłoby się w ogóle nie ruszać. Zośka się irytuje  i przygryza wargę, a po chwili dodaje – teraz takie czasy, że podobno o wszystkim wie nawet papież, ale i tak nie doznaje od tego pobożnej  satysfakcji, bo co tu dużo mówić,  ludzie chyba nigdy nie docenią swojej międzyplanetarnej wyobraźni. A co to właściwie ma znaczyć, żeby jedni drugich przekonywali, że rozpiętość słońca wynosi tylko jakieś głupie osiem czy dziewięć planet, skoro taka Zośka tylko przed południem, przy obieraniu ziemniaków dostrzega wyraźnie co najmniej piętnaście niebieskich ciał, zwłaszcza gdy akurat Zygmunt za pomocą swojego żółtego piórka dotyka jej ostatecznej struny. – Taki mam z nimi układ – mawia Zośka – i koniec, a inni niech się zadawalają jakimiś tam ograniczeniami. Zygmunt docenia  wkład Zośki do astronomii, a nawet  w stołowym  ma  małe obserwatorium, gdzie jak sam mistrz Kopernik, za pomocą żółtego piórka wyzwala biodra Zośki z nieznośnego egocentryzmu. Zygmunt wie, że nie musnął jeszcze najbliższej choćby gwiazdy, ale nie martwi się tym, bo kto by myślał o gwiazdach w takich czasach.
    • @violetta   Czeska komedia na podstawie scenariusza tego samego reżysera, wcześniej była wystawiana jako sztuka teatralna, teraz z innej beczki: sędzia, który uciekł na Białoruś i poprosił o azyl polityczny - nie jest Słowianinem (patrz: niemieckie nazwisko) - Słowianie na Białorusi są prześladowani za próbę obalenia dyktatury, a sam prezydent Białorusi ma żydowskie pochodzenie jak prezydent Ukrainy, prezydent Rosji: ma chazarskie pochodzenie, dlaczego to mówię? Kolejny pajac zaczyna pieprzyć o zjednoczonej słowiańszczyznie, niech pani uważa i niech pani nie da się nabrać, Słowianinem to był car Aleksander I - miał szacunek dla polskich żołnierzy walczących po stronie cesarza Napoleona I i pozwolił im pozostać w Królestwie Polskim (Kongresowym), nomen omen: wyżej wymieniony car był masonem, kończąc: Poganie, Słowianie i Masoni mają dużo wspólnego ze sobą jak kulturę osobistą, higieniczną i seksualną...   Łukasz Jasiński 
  • Najczęściej komentowane

×
×
  • Dodaj nową pozycję...