Między lajkiem a ciszą

[Tymek Haczka]

Na portalach, gdzie wiersze sterczą jak plastikowe róże

(w tym samym bezzapachowym blasku, tylko świecą się dłużej),

poeci siadają naprzeciw siebie

w aureolach z lajków –

jak odznakach za niewinność metafory.

 

Między lajkiem a ciszą

sypią się dobre słowa,

czasem zbyt lekkie,

czasem tylko z grzeczności –

jakby każdy bał się milczenia

bardziej niż fałszu.

 

A wiersze, te prawdziwe, niepolukrowane,

stoją w kącie jak nieproszony krewny na weselu,

który widzi za dużo

i mówi za cicho,

więc nikt nie prosi go do zdjęcia.

 

Bywa, że ktoś w nocy

zatrzyma się na jednym zdaniu

bez obrazka, bez fanfar –

i poczuje to stare ukłucie,

jakby ktoś zapalił świecę

w bardzo dawno opuszczonym pokoju.

[Marek.zak1]

Według mnie jest 5 stopni zainteresowania: 1. Ignorowanie 2. Odsłona i rzucenie okiem 3. Przeczytanie 4. Lajk 5. Komentarz. 

Co do wierszy prawdziwych, nie wiem, jak to rozróżniasz, bo każdy ma inaczej, ma inne zainteresowania i przeważnie szuka czegoś dla siebie, jeden o historii, inny o miłości, życiu itd. 

Pozdrawiam

[viola arvensis]

@Tymek Haczka dobre i jakże prawdziwe. 

Pzdr.

[Berenika97]

@Tymek Haczka

Nie wiem, czym według Ciebie są "wiersze prawdziwe" i kto ma ma o tym decydować.  Użycie frazy "prawdziwe wiersze" zakłada hierarchię wartości. Ale kto ma prawo ją ustanawiać? Redaktorzy, wydawcy, nauczyciele, influencerzy literaccy. System nagród i festiwali. Algorytmy social mediów. Rynek książkowy preferujący to, co się dobrze sprzedaje czy Tymek Haczka? Pozdrawiam. 

[tie-break]

Uderz w stół, a nożyce się odezwą.

Też zauważam to zjawisko na portalach - czym innym jest popularność, czym innym jakość publikowanych tekstów, a jeszcze czym innym ich ocena.

I można wielokrotnie zżymać się, że gnioty doczekują się pięknych, rozwijających recenzji pisanych towarzysko, w kółeczkach wzajemnej adoracji.

Albo złościć się, że wątki z wierszami przypominają raczej rozmowy z portali randkowych.

A tym czasem wiersze! W i e r s z e !!! - leżą sobie odłogiem, bo autor nie bierze udziału w tej paplaninie.

Bardzo trafna ocena.

Pojawił się w dyskusji argument o prawdziwości wierszy - zaryzykowałabym tezę, że chodzi o wyjście poza schemat, a przede wszystkim o to, żeby wiersz nie był:

- wypluwką z drukarki ładnych obrazków;

- zużytą chusteczką po czyimś płaczu,

- samonapędzającym się bełkotem o niczym,

- granatem ciśniętym po złości w ten łajdacki świat.

 

Żeby coś odkrywał nowego, pokazywał poprzez współpracę formy i treści, języka i myśli/emocji jakieś nienazwane przestrzenie czy zjawiska.

A to już jest wyzwanie, zarówno dla piszącego, żeby to ogarnął, jak i dla czytelnika, żeby to umiał dostrzec i ocenić.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Przemówił do mnie najbardziej fragment:

 

Zaloguj się, aby zobaczyć zawartość.

 

Cisza i niepozorność.

Ostrość osądu.

Taki krewny nie będzie się wygłupiał przy wódeczce i prostackich weselnych zabawach.

[iwonaroma]

Ładnie napisane lecz nieprawdziwe. Podpisuję się pod komentarzami Marka i Bereniki.

(Ładnie w porównaniu z poprzednią 'sraką' ;))

 

[Tymek Haczka]

@iwonaroma

Dzięki za lekturę – nawet jeśli przede wszystkim pamiętasz „srakę”.

 

Zwrócę tylko uwagę na jedno: kiedy rozmawiamy o prawdzie w poezji, język, którego używamy w komentarzach, też o nas świadczy. Można nie zgadzać się z wierszem, można go rozstrzelać argumentami – chętnie poczytam taką polemikę.

 

Epitet w stylu „sraka” jest prostszy, ale mówi więcej o stosunku do rozmowy niż o samym tekście. A ja właśnie o tym wierszu piszę: o sytuacji, w której łatwiej przyłożyć etykietkę niż realnie wejść w treść.

@viola arvensis

Dziękuję. Fajnie, że akurat ten tekst wybrzmiał dla Ciebie „prawdziwie” – paradoksalnie właśnie to słowo okazało się tu najbardziej zapalne.

 

Może i dobrze. Jeśli wiersz nie potrafi wywołać sporu o to, czym jest prawda w poezji, to zostaje mu już tylko rola plastikowej róży z portalu.

@tie-break

Dzięki za tę wypowiedź – mam wrażenie, że streściłeś w prozie to, co próbowałem zrobić w wierszu.

Dokładnie: nie chodzi o „hejt na portale”, tylko o sprzeciw wobec sytuacji, w której recenzje są piękniejsze niż same teksty, a wiersz staje się „wypluwką z drukarki ładnych obrazków”.

 

Bardzo mi blisko do Twojego zdania: wiersz ma wychodzić poza schemat, a nie być samonapędzającą się grzecznością. Jeśli kogoś tu naprawdę boli – to znaczy, że dotknęliśmy nerwu, a nie tylko ozdobiliśmy ścianę kolejną metaforą.

@Berenika97

Masz rację w jednym: sformułowanie „prawdziwe wiersze” od razu odsłania spór o hierarchie. Tyle że ten spór i tak istnieje, tylko zwykle przykryty jest uśmiechami i zachwytami „dla świętego spokoju”.

 

Kto ma prawo oceniać? Każdy czytelnik, który bierze tekst serio i potrafi wziąć odpowiedzialność za swoje zdanie – również ja, jako autor. Redaktorzy, nagrody, rynek, algorytmy – to wszystko też są formy hierarchizacji, tylko często mniej szczere niż jedno zdanie pod wierszem.

 

Ten tekst nie próbuje zbudować „trybunału wierszy prawdziwych”. On tylko mówi: są utwory, które powstają po coś więcej niż po „piękne, poruszające, cudo”. I jeśli o nich nie będziemy mówić odważnie, zginą w szumie grzeczności.

@Marek.zak1

Ta Twoja „skala pięciu stopni” jest ciekawa – pokazuje dokładnie, że hierarchie i wartościowanie istnieją, nawet jeśli udajemy, że nie. Sam przecież rozróżniasz: od ignorowania po komentarz.

 

Gdy mówię „prawdziwe wiersze”, mam na myśli nie „kanon absolutny”, tylko teksty, które nie są pisane pod lajki, algorytm i kółko towarzyskie. Wiersze, które coś ryzykują – formą, treścią, szczerością.

 

Każdy ma inne potrzeby, jasne. Ale jeśli zrezygnujemy z prawa do mówienia „to dla mnie jest żywe, a to wydmuszka”, to poezja kończy jako rubryka „podoba/nie podoba” z ankiety na portalu. A chyba zasługuje na więcej.

[tie-break]

Zaloguj się, aby zobaczyć zawartość.

Prawda zawsze jest jakaś tam.

W sensie, że nie mam pewności, czy pojęcie prawdziwości jest akurat w tym wypadku adekwatne.

Wiersz może być prawdziwy, w tym sensie, że odzwierciedla stan faktyczny - faktycznie zaistniałe emocje, wydarzenia, myśli, zjawiska.

Ale może być źle napisany.

Nieudolnym językiem banalnymi metaforami, niedbale, chaotycznie, wtórnie.

Bywają jednak teksty perfekcyjne formalnie, a jednak za nimi stoi tylko martwa estetyzacja.

I bądź tu człowieku mądry.