Andrzej P. Zajączkowski

Gdy pierwszy raz słońce wstało nad twą przysięgą Miłości do mnie, z księżycem - oczekiwałam, Okaże się ona pośpieszna i nietrwała, A więzi pochopne niezawodne nie będą. Jak serca rozbłysły, myślałam, tak się zrażą; I swe przymioty znając, nie warte są one Miłości kogoś takiego! -- jak rozstrojone skrzypce, na które śpiewak spogląda z odrazą, Że pieśń mu zepsują, w pośpiechu uchwycone I rzucone gdy się fałszywą nutą zdradzą. Słuszne to co do mnie, lecz jakże nietrafione Względem ciebie. Bo misterne dźwięki wydadzą W rękach mistrza też instrumenty przechodzone,-- A wielkie dusze do piękna miłość dodadzą. I Elizabeth: The first time that the sun rose on thine oath To love me, I looked forward to the moon To slacken all those bonds which seemed too soon And quickly tied to make a lasting troth. Quick-loving hearts, I thought, may quickly loathe; And, looking on myself, I seemed not one For such man's love !--more like an out-of-tune Worn viol, a good singer would be wroth To spoil his song with, and which, snatched in haste, Is laid down at the first ill-sounding note. I did not wrong myself so, but I placed A wrong on thee. For perfect strains may float 'Neath master-hands, from instruments defaced,-- And great souls, at one stroke, may do and doat.

Wieczorem tym jestem zmęczony. I tak cykam swymi zmysłami Drobne życzenia ze świerszczami. Gdzie blady zakątek spłaszczony, Białymi obrasta willami Za splendorem ich róż czerwonych. Jak cichy kordon oznaczony Białymi willami nad brzegami Nocy wiosennej rozstawiony. I Rainer (aż się dziwię, że na tych dwóch rymach nie pociągnął znacznie dalej, zapewne - jak sam wspomniał na wstępie - był zmęczony). Abend hat mich müd gemacht. Und in meinen Sinnen schrillen Kleine Wünsche mit den Grillen. Wo das blasse Land verflacht, Liegen lauter weisse Villen Hinter rother Rosenpracht. Liegen wie auf leiser Wacht Weisse Villen an dem stillen Uferrand der Frühlingsnacht.

Serce me strachem było rozedrgane, Że jeśli odejdziesz, ja tu zostanę Głową kołysząc i w piersi się bijąc, Leżąc w pościeli, bezsennie się wijąc. Ach tak, w tym mądrość i prawda się skrywa Że jedno rozpacza, gdy drugie zrywa Takie są niezmienne prawa miłości… Nigdy nie myślałam o możliwości, Że ja jako pierwsza odejdę śmiało; Jakże przyjemnie, że tak się to stało! I Dorothy: My heart went fluttering with fear Lest you should go, and leave me here To beat my breast and rock my head And stretch me sleepless on my bed. Ah, clear they see and true they say That one shall weep, and one shall stray For such is Love's unvarying law.... I never thought, I never saw That I should be the first to go; How pleasant that it happened so!

Jak to jest, że kiedy odwiedzam Rzym, Oko bym dała by być w domu mym, Lecz gdy w ojczyźnie wypadnie mi być, Ma dusza ciągle o Włoszech chce śnić? I czemu z tobą, miły, mój panie, Jestem znudzona tak niesłychanie, Lecz gdy mnie opuścić przyjdzie tobie Wrzeszczę, by znowu mieć cię przy sobie? I Dorothy: Why is it, when I am in Rome, I'd give an eye to be at home, But when on native earth I be, My soul is sick for Italy? And why with you, my love, my lord, Am I spectacularly bored, Yet do you up and leave me- then I scream to have you back again?

Nie wszystko co złotem jest się świeci, Są też wędrowcy nie zagubieni; Stare, lecz mocne się nie rozleci, Mróz nie sięga głębokich korzeni. Z popiołów ogień znowu zapłonie, Cienie rozproszy blask odrodzony; Ostrze złamane będzie scalone, Królem znów będzie ten bez korony. I John (a może Bilbo Baggins): All that is gold does not glitter, Not all those who wander are lost; The old that is strong does not wither, Deep roots are not reached by the frost. From the ashes a fire shall be woken, A light from the shadows shall spring; Renewed shall be blade that was broken, The crownless again shall be king.

Cztery rzeczy, od nich mój rozum się wzmógł: Bezczynność, smutek, przyjaciel i wróg. Cztery rzeczy, których lepiej nie mieć: Miłość, ciekawość, piegi i zwątpienie. Trzy rzeczy, z nich żadna nie będzie mi dana: Zazdrość, satysfakcja i dosyć szampana. Trzy rzeczy, moje po wieczny spokój: Śmiech, nadzieja i palec w oku. I Dorothy (1926): Four be the things I am wiser to know: Idleness, sorrow, a friend, and a foe. Four be the things I’d been better without: Love, curiosity, freckles, and doubt. Three be the things I shall never attain: Envy, content, and sufficient champagne. Three be the things I shall have till I die: Laughter and hope and a sock in the eye.

Zadań Wiatr ma niewiele, Miotać statkami, przez Wodę, Ustanawiać Marzec, wzmagać Powodzie I głosić Swobodę. Zabaw Wiatr ma dużo, Zamieszkiwać Przestrzeń, Pozostawać, lub wędrować, Rozmyślać, lub Lasy zabawiać Krewni Wiatru to Szczyty Azow - Równonoc, Również z Ptakami i Asteroidami wymienia ukłony. Ograniczenia Wiatru Czy istnieje, czy zamiera, Zbyt mądry zda się na Letarg, Jednak nie wiem, będę szczera. I Emily (co do Azowa, dickinsolodzy są zgodni, że chodzi o Morze Azowskie): The duties of the Wind are few, To cast the ships, at Sea, Establish March, the Floods escort, And usher Liberty. The pleasures of the Wind are broad, To dwell Extent among, Remain, or wander, Speculate, or Forests entertain. The kinsmen of the Wind are Peaks Azof — the Equinox, Also with Bird and Asteroid A bowing intercourse. The limitations of the Wind Do he exist, or die, Too wise he seems for Wakelessness, However, know not I.

Jak ja cię kocham? Niechże policzę pomału. Kocham głęboko, szeroko i tak wysoko Jak sięgnie dusza, gdy nie zobaczy jej oko Do kresu istnienia i łaski ideału. Kocham cię w każdej codziennej potrzebie małej, Czy świeci słońce, czy ogarek skwierczący. Kocham wolna, jak ludzie o prawa walczący. Kocham czysta, jak oni gdy odrzucą chwałę. Kocham z namiętnością, którą kiedyś włożyłam W dawne żale i mą dziecinną wiarę mając. Miłością, którą zdało mi się, że straciłam Razem ze świętymi. Kocham cię oddychając, Śmiejąc się i płacząc; I Bogu zawierzyłam Że w śmierć odejdę jeszcze mocniej cię kochając. I Elizabeth (1845): How do I love thee? Let me count the ways. I love thee to the depth and breadth and height My soul can reach, when feeling out of sight For the ends of being and ideal grace. I love thee to the level of every day's Most quiet need, by sun and candle-light. I love thee freely, as men strive for right. I love thee purely, as they turn from praise. I love thee with the passion put to use In my old griefs, and with my childhood's faith. I love thee with a love I seemed to lose With my lost saints. I love thee with the breath, Smiles, tears, of all my life; and, if God choose, I shall but love thee better after death.

Zamknij i zarygluj okiennice, Bo wichura nas dosięgła: Tej nocy nasze umysły są ostre. Świadomość ma dostrzegła, Że wszystko wokół nas Jest szalone jak śnieg i mgła. Horacy stoi tam przy Homerze, Platona półka równoległa, A tu Tulliusza otwarte strony. Czy to przeszłość odległa, Gdyśmy, niepiśmienni chłopcy, Byli szaleni jak śnieg i mgła? Pytasz czemu wzdycham, stary druhu, I czemu zadrżałem z nagła? Drżę i wzdycham myśląc, że Taką rzecz być mogła, Że nawet Cyceron i zmyślny Homer Byli szaleni jak śnieg i mgła. I William: Bolt and bar the shutter, For the foul winds blow: Our minds are at their best this night, And I seem to know That everything outside us is Mad as the mist and snow. Horace there by Homer stands, Plato stands below, And here is Tully's open page. How many years ago Were you and I unlettered lads Mad as the mist and snow? You ask what makes me sigh, old friend, What makes me shudder so? I shudder and I sigh to think That even Cicero And many-minded Homer were Mad as the mist and snow.

@violetta Też tak pomyślałem, coś niemal jak wierszyk dla dzieci. Choć taki z lekkim cieniem. Nie wiem kiedy to napisała. Pierwszy tomik wyszedł kiedy miała 23 lata, może napisała to wcześniej? Ale gwiazdy lubiła zawsze. Gwiazdy i morze.

Pola przykrywa kołdra ze śniegu Pod nią śpiące skały i ścierniska, Na zachodzie drżąca biała gwiazda W głębinach nocy nieśmiało błyska. Kół pociągu nieustanny stukot, Ludzi w wagonie usypia jazda, Na świecie stalowo-siny ranek, A w moim sercu lękliwa gwiazda. I Sara: Fields beneath a quilt of snow From which the rocks and stubble sleep, And in the west a shy white star That shivers as it wakes from deep. The restless rumble of the train, The drowsy people in the car, Steel blue twilight in the world, And in my heart a timid star.

W Jardin des Plantes, Paryż Ciągłe chodzenie wzdłuż prętów tak znużyło jego oczy, że niczego nie dostrzegą. Dla niego, tak jakby tysiąc prętów było, A świata za tysiącem prętów żadnego. Sprężystych kroków miękki chód go unosi. Wędrówka tak ciasnym kręgiem wytyczona, jest jak taniec zwinnej siły wokół osi, gdzie wielka wola przebywa ogłuszona. Czasem tylko uniesie powiek kurtyny bezgłośnie -. Wtedy do środka obraz wnika, podąża przez napięte ciszą kończyny - i głęboko w sercu znika. Od tłumacza: Francja to dziwny kraj, trzymają pantery w botanicznym... Faktycznie mają tam Ménagerie du Jardin des Plantes. I Rainer: Sein Blick ist vom Vorübergehn der Stäbe so müd geworden, daß er nichts mehr hält. Ihm ist, als ob es tausend Stäbe gäbe und hinter tausend Stäben keine Welt. Der weiche Gang geschmeidig starker Schritte, der sich im allerkleinsten Kreise dreht, ist wie ein Tanz von Kraft um eine Mitte, in der betäubt ein großer Wille steht. Nur manchmal schiebt der Vorhang der Pupille sich lautlos auf –. Dann geht ein Bild hinein, geht durch der Glieder angespannte Stille – und hört im Herzen auf zu sein.

Gdy rozczarowanie jest anatomiczne, skutki bywają czasem liryczne, a czasem prozaiczne. Pozdrawiam, Andrzej

To jest ten dzień, gdym smutny na tronie to ta noc, co na kolana rzuci mnie; modląc się: bym choć raz mej koronie mógł pozwolić z głowy zdjąć się. Przez tępy jej ucisk czaszkę mam siną, wszak w podzięce by mi się należało jej turkusom, diamentom i rubinom choć raz spojrzeć w oczy nieśmiało? Może kamieni blask coś dawno zabiło albo smutki, moi goście je zabrali, może też, że ich w koronie nie było, którą mi dali?... I Rainer: Das ist der Tag, in dem ich traurig throne, das ist die Nacht, die mich ins Knieen warf; da bet ich: dass ich einmal meine Krone von meinem Haupte heben darf. Lang muss ich ihrem dumpfen Drucke dienen, darf ich zum Dank nicht einmal ihren blaun Türkisen, ihren Rauten und Rubinen erschauernd in die Augen schaun? Vielleicht erstarb schon lang der Strahl der Steine, es stahl sie mir vielleicht mein Gast, der Gram, vielleicht auch waren in der Krone keine, die ich bekam?...

Aż padnę bez duszy i bez życia Ślepa na ziemskie piękności, Głucha mimo wiatru wycia, Głupia wśród burzy radości; Aż me serce rozpadnie się w pył I odejdę, ludzki świat opuszczając, Och, pozwól mi kochać z całych sił O wzajemność więcej nie dbając. I Sara: Until I lose my soul and lie ⁠Blind to the beauty of the earth, Deaf though shouting wind goes by, ⁠Dumb in a storm of mirth; Until my heart is quenched at length ⁠And I have left the land of men, Oh, let me love with all my strength ⁠Careless if I am loved again.

@Nata_Kruk Jestem ciekaw twojej opinii. Emily potrafi zmieścić traktat filozoficzny w kilku - nader zwięzłych - strofach. To raczej trudny język. Jeśli dobrze zrozumiałem ten wiersz, Emily mówi tu, że dla zmarłych śmierć nie jest rozstaniem z nami, żyjącymi. W ich rozumieniu czasu, nie muszą na nas czekać, tylko wiedząc kiedy przyjdzie nasz kres - know so certainly how short we have to fear - przechodzą do momentu kiedy już do nich dołączyliśmy - antedate and estimate us there. Ale może chodzi o coś zupełnie innego...

Może nie odchodzą tak daleko Jak pośród nas się wierzy— Może przychodzą bliżej, bo im brak Swej cielesnej odzieży— Może wiedzą dokładnie, jak krótko Przyjdzie lękać się tu nam Takim zrozumieniem poprzedzają I przewidują nas tam— I Emily: Perhaps they do not go so far As we who stay, suppose— Perhaps come closer, for the lapse Of their corporeal clothes— It may be know so certainly How short we have to fear That comprehension antedates And estimates us there—

Ludzie, napotkani i mijani Gdy idę przez miasto rozwrzeszczane Twarze zapominane tak szybko Ani razu wcześniej nie widziane, Czy wy wiecie, ileż mi mówicie Przez krótkie naszych oczu spotkanie, Jak zawstydzona jestem i smutna Przenikając to nędzne przebranie? Tajemnice ulatują cicho Wyrywając się spod waszej straży -- Pozwólcie mi iść, bo nie mogę znieść Ogromu smutku mijanych twarzy Ludzie na niespokojnych ulicach, Czy być może, och czy być może, że Przez krótkie naszych oczu spotkanie, Wy też tak samo poznajecie mnie? I Sara: People that I meet and pass In the city's broken roar, Faces that I lose so soon And have never found before, Do you know how much you tell In the meeting of our eyes, How ashamed I am, and sad To have pierced your poor disguise? Secrets rushing without sound Crying from your hiding places -- Let me go, I cannot bear The sorrow of the passing faces. -- People in the restless street, Can it be, oh can it be In the meeting of our eyes That you know as much of me?

Franciszka wędruje poprzez nocne cienie, Nie po to by oglądać gwiezdne sklepienie -- A kiedy usiądzie w ogrodu altanie, Jej celem nie jest kwiatów podziwianie. Słucha - lecz nie jak śpiewają słowiki -- Choć jej ucho chce równie słodkiej muzyki. Wśród gęstego poszycia czyjś krok się wije, Policzki jej bledną, serce szybciej bije, Jakiś głos szepcze wśród szemrzących liści; Bliskie już spotkanie, lecz chwila ta to męka -- Minęła -- u jej stóp kochanek klęka. I Georg (Georg Gordon Noel Byron, szósty baron Byron - żeby nie było, że się spoufalam): Francisca walks in the shadow of night, But it is not to gaze on the heavenly light -- But if she sits in her garden bower, 'Tis not for the sake of its blowing flower. She listens -- but not for the nightingale -- Though her ear expects as soft a tale. There winds a step through the foliage thick, And her cheek grows pale, and her heart beats quick. There whispers a voice thro' the rustling leaves; A moment more and they shall meet -- 'Tis past -- her lover's at her feet.

Za dom ostatni, w samotności Czerwone słońce idzie już spać I smutną oktawą daje znać Że pora kończyć dnia radości. Wciąż blaski spóźnionych promieni Rozjaśniają dachu krawędzie, Kiedy noc już diamenty wszędzie Rozsiewa w błękitnej przestrzeni. I Rainer: Einsam hinterm letzten Haus geht die rote Sonne schlafen, und in ernste Schlußoktaven klingt des Tages Jubel aus. Lose Lichter haschen spät noch sich auf den Dächerkanten, wenn die Nacht schon Diamanten in die blauen Fernen sät.

Tak by rzekł i mógłby w to wierzyć sam, Że tamtejsze ptaki jak ogród cały Codziennie głos Ewy słysząc tam Do własnych, harmoniczny dźwięk dodały, Jak ton jej wypowiedzi lecz bez słów. Bezsprzecznie tak misterne wysławianie Na ptaki musiało wywierać swój wpływ, Gdy w górę niosły się śmiech lub wołanie. Tak czy owak, ona była w ich śpiewie. Co więcej, to ich głosów skrzyżowanie Brzmi w lasach tak długo, że nikt już nie wie I tak już chyba do końca zostanie. Pieśń ptaków już na zawsze się zmieniła. Zrobić to ptakom, to po to przybyła. I Robert: He would declare and could himself believe That the birds there in all the garden round From having heard the daylong voice of Eve Had added to their own an oversound, Her tone of meaning but without the words. Admittedly an eloquence so soft Could only have had an influence on birds When call or laughter carried it aloft. Be that as may be, she was in their song. Moreover her voice upon their voices crossed Had now persisted in the woods so long That probably it never would be lost. Never again would birds’ song be the same. And to do that to birds was why she came.

@et cetera Nie przeczę, w każdym tłumaczeniu kryje się mnóstwo pułapek. Samodoskonalenie jest tu istotne, dlatego dziękuję za wszystkie uwagi. Zaciekawiły mnie znaczenia słowa "lecz". Słownik języka Polskiego PWN podaje nawet trzy: lecz «spójnik wyrażający przeciwieństwo, kontrast lub odmienne treści» leczo «potrawa węgierska z papryki duszonej z pomidorami i cebulą, z dodatkiem kiełbasy, wędzonego boczku i przypraw» leczyć «przywracać komuś zdrowie za pomocą leków lub zabiegów» Raczej nie chodzi o leczo, zatem zgaduję, że o "lecz" jako tryb rozkazujący 2.os. l. p. od "leczyć"? Zatem mamy tu polecenie: lecz! w połączeniu ze zwrotem "nie dla mnie". Tak, to ma sens; tak mógłby odpowiedzieć ordynator lekarzowi, na pytanie - Co mam robić i dla kogo? Choć po słowie lecz, spodziewał bym się przecinka, spójnika, może wykrzyknika. Humorystycznie wszystkie trzy znaczenia można połączyć w jednym zdaniu - Zjedz pięć lecz, lecz lecz. - oznaczającym - Spożyj pięć porcji leczo, ale prowadź praktykę medyczną. To oczywiście żart, nie drwina. Mimo zastanowienia nie widzę, w jaki sposób zadrwiłem ze zmarłej poetki i będę wdzięczny za wskazówkę. Życząc miłego wieczoru, pozdrawiam serdecznie, A.

Kwietniowa noc jest cicha i miła Krzewy otwierają kwiaty swe; Aura spokoju do nich przybyła, Lecz do mnie nie. Mój spokój kryje się w sercu jego Gdzie nigdy nie będzie mnie; Dziś miłość przyjdzie do każdego, Lecz do mnie nie. I Sara: The April night is still and sweet ⁠With flowers on every tree; Peace comes to them on quiet feet, ⁠But not to me. My peace is hidden in his breast ⁠Where I shall never be; Love comes to-night to all the rest, ⁠But not to me.

- Cztery wiatry krain podniebnych, Widzieliście śmierć dziewczyn biednych, Zdradźcie, czy sposób jest wam znany By wiernym był mój ukochany, - Rada wiatru południowego, - Przenigdy nie całuj ust jego, - A rada wiatru zachodniego, - Zrań jego serce do żywego, - A rada od wiatru wschodniego, - Z uczty odeślij go głodnego, - Wiatr północny tą radą służy - Poślij go w sam środek burzy; Gdyś jest od niego okrutniejsza, Będzie ci Miłość łagodniejsza.- I Sara: "Four winds blowing through the sky, You have seen poor maidens die, Tell me then what I shall do That my lover may be true." Said the wind from out the south, "Lay no kiss upon his mouth," And the wind from out the west, "Wound the heart within his breast," And the wind from out the east, "Send him empty from the feast," And the wind from out the north, "In the tempest thrust him forth; When thou art more cruel than he, Then will Love be kind to thee."

@et cetera Dziękuję za zainteresowanie i opinię. Tak, druga jest dość specyficzna, ale bez bardziej szczegółowych uwag, nie odgadnę co trzeba by poprawić. Ciekawostką jest odwrócenie szyku jakie Blake zastosował w pierwszym wersie: Am not I. Bo poprawnie jest: Am I not. Podejrzewam że Blake zrymował Am not I (fonetycznie am-not-aj) z fly (fon: flaj) dla efektu. Potem konsekwentnie odwrócił szyk także w trzecim wersie: Or art not thou. Całość wygląda nieco dziwnie, archaicznie może, ale deklamuje się bardzo przyjemnie. Pozdrawiam.