BORIS PASTERNAK AND MUSIC BORYS PASTERNAK I MUZYKA
Music in the works by B. Pasternak is felt not only in the clarity of the musical form and rhythm of his poems, the associative nature of consciousness and in the depth of comprehension of life, it is literally present among his works. Pasternak is the composer of two preludes and a sonata. In 1908, simultaneously with preparing for the final exams at the gymnasium, he was preparing for the entrance exam for the composition department of the Moscow Conservatory. Muzyka w twórczości B. Pasternaka odczuwalna jest nie tylko w przejrzystości formy muzycznej i rytmu jego wierszy, skojarzeniowym charakterze świadomości i głębi zrozumienia życia, jest dosłownie obecna w jego twórczości. Pasternak jest kompozytorem dwóch preludiów i sonaty. W 1908 roku, równolegle z przygotowaniami do matury w gimnazjum, przygotowywał się do egzaminu wstępnego na kurs wydziału kompozycji Konserwatorium Moskiewskiego.
Two Preludes by Boris Pasternak, 1906
00:00 - No. 1 Prelude in E-flat Minor 01:32 - No. 2 Prelude in G-Sharp Minor
Piano by Eldar Nebolsin
Pasternak wrote: "More than anything in the world, I loved music... But I have no absolute pitch...". After a series of hesitations, Pasternak rejected the career of a professional musician and composer: "I tore music out of myself, the beloved world of six years of work, hopes and anxieties, I did it as the one who parts with the most precious". And although he did not become a composer, the music of the word - the special sound scale of the stanza - became a distinctive feature of his poetry. Pasternak napisał: „Najbardziej na świecie kochałem muzykę… Ale nie miałem absolutnego słuchu…” Po serii wahań Pasternak porzucił karierę zawodowego muzyka i kompozytora: "Muzykę, ukochany świat sześciu lat pracy, nadzieje i niepokoje, wydarłem z siebie, jak rozstają się z najcenniejszym". I choć nie został kompozytorem, muzyka słowa – szczególna skala dźwiękowa zwrotki – stała się cechą charakterystyczną jego poezji.
Boris Pasternak ‒ Piano Sonata in B Minor. Piano by Hiroaki Takenouchi
A rare album - a collection of autographs belonging to Pasternak's high school friend - was found in one of the used book stores in Nizhny Novgorod. The future poet also left a memorable note in the album: "Let beauty outside you be your highest incentive, and beauty within you be your highest goal; then you will know what depth suffering can reach".
In addition to the autograph, he left a musical phrase, and this musical phrase lasting just 15 seconds has never been performed before. W jednym z antykwariatów w Niżnym Nowogrodzie znaleziono rzadki album – zbiór autografów kolegi Pasternaka z liceum. Przyszły poeta pozostawił także w albumie niezapomnianą notatkę:
"Niech piękno na zewnątrz będzie twoją najwyższą zachętą, a piękno w tobie będzie twoim najwyższym celem; wtedy zrozumiesz, jak głębokie może być cierpienie".
Oprócz autografu pozostawił po sobie frazę muzyczną, która nigdy wcześniej nie była wykonywana, trwająca 15 sekund.
A musical phrase by Boris Pasternak Fraza muzyczna przez Borysa Pasternaka
***
By Boris Pasternak
Przez Borysa Pasternaka
STANZAS OF THE CENTURY
STROFY WIEKA
STROFY STULIECIA
O, if I knew that so happened
(var.: O, if I knew that so happens,)*)
When I had dared my debut!
The lines kill with a sudden bloodshed -
Gush from your throat, and adieu!
O, znałby ja, szo tak bywajec,
Kogda puskałsia na debiut,
Szto stroćki s krowju — ubiwajuc,
Nachłynuc gorłom i ub'juc!
Och, chciałbym wiedzieć, że tak bywa
Kiedy puszczałem się na debiut,
Że linijki - z krwią zabijają,
Napłyną z gardła - i zabiją!
From jests implying that background
I would have flatly kept away.
My debut seemed so far, not now,
So timid was my interest then.
Ot szutok s etoj podoplokoj
Ja b otkazałsia naotriez.
Naciało było tak daloko,
Tak robok perwyj intieries.
Żarty z tej podłożej
Stanowczo odmówiłbym.
Moj debiut był tak odległy,
Bardzo nieśmiałe było pierwsze zainteresowanie.
But oldness is like Rome which firmly,
Instead of emptiness and hypes,
Requires not to play the roles,
But actor's true-to-life demise.
No starość - eto Rim, kotoryj
Wzamien turusow i kolos
Nie citki triebujec s aktiora,
A połnoj gibieli wsierijoz.
Ale starość to jest Rzym, który
Zamiast turres ambulatorie**)
Wymaga nie czytania od aktora,
Ale jego kompletnej śmierci na serio.
When verse of yours is but your feeling,
It sends on stage you as a slave.
Art's at that moment simply leaving,
There start breathing soil and fate.
Kogda stroku diktujec ciuwstwo,
Oni na scenu szloc raba,
I tut konciajeca iskusstwo
I dyszac poćwa i sud'ba.
Kiedy uczucie dyktuje linijkę [wiersz],
Wysyła niewolnika na scenę,
I tu kończy się sztuka.
A oddychają ziemia i los.
<1932>
[O gdybym miał choć cień pojęcia...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Lecz starość to jest Rzym nam znany,
Który miast szalbierstw i ględzenia,
Nie chce aktora prób czytanych,
Lecz żąda pełni zatracenia.
Gdy zmysł dyktuje wiersz proroczy
I niewolnika śle na scenę,
To tutaj się już sztuka kończy,
Oddycha gleba z przeznaczeniem.
Wiersze „O gdybym miał choć cień pojęcia…”, „Szron” oraz „We wszystkim zawsze chcę przenikać aż do istoty…” ukazały się całości w zimowym numerze „Więzi” (4/2018). Przekładu dokonała Józefina Inesa Piątkowska.]
Quentin Tarantino at Pasternak's grave
Quentin Tarantino na grobie Pasternaka
*) Both variants have got their advantages. The first guarantees the firmer rhyme, plus a formal correspondence to the sequence of tenses. The second one is more exact by the meaning being implied by the poet.This is a starting point, a common truth, albeit initially unknown to the lyric hero of the poem, so we can breach the consequence of tenses, but, on the other hand, the rhyme will become weaker. The dilemma! I`d prefer the second variant of the translation. It is more precise in meaning. Obydwa warianty mają swoje zalety. Pierwsza gwarantuje mocniejszy rym i formalną zgodność z zgodnością czasów. Druga jest ściślejsza ze względu na znaczenie, jakie implikuje poeta. Jest to punkt wyjścia, prawda powszechna, choć początkowo nieznana lirycznemu bohaterowi wiersza, dzięki czemu możemy przełamać zgodność czasów, ale z drugiej strony, rym stanie się słabszy. Mamy dylemat! Wolałbym drugi wariant tłumaczenia. Ma bardziej precyzyjne znaczenie.
**) lit., "turusy i kolyosa" from "turusy na kolyosakh", or "turres ambulatorie" is literally a siege tower, and figuratively, catches, tricks, special effects to conceal emptyness and hype for hype's sake. dosł. "turusy i kolosa" od "turusy na kolosach", czyli "turres ambulatorie" to dosłownie wieża oblężnicza, w przenośni podstępy, sztuczki, efekty specjalne mające zatuszować pustkę, szum dla samego szumu.