AN INITIAL SINGULARITY OSOBLIWOŚĆ POCZĄTKOWA

[Andrew Alexandre Owie]

AN INITIAL SINGULARITY
OSOBLIWOŚĆ POCZĄTKOWA

 

Strictly speaking, the whole Universe of the world poetry starts for me from two poems by two French poets, from "Les Chats" by Charles Baudelaire and by "Voyelles" by Artur Rimbauda. Kinda "Big Bang", a starting point of unfolding poetry as such for me.

 

Szczerze mówiąc, cały świat poezji światowej zaczyna się dla mnie od dwóch wierszy dwóch francuskich poetów, od "Les Chats" przez Charlesa Baudelaire'a i "Voyelles" przez Arthura Rimbaud'a. Rodzaj "Wielkiego Wybuchu”, punkt wyjścia do rozwoju poezji jako takiej dla mnie.

 

 

Par Charles Baudelaire
By Charles Baudelaire
Przez Charles'a Baudelaire'a
LES CHATS CATS KOTY

Les amoureux fervents et les savants austères
Aiment également, dans leur mûre saison,
Les chats puissants et doux, orgueil de la maison,
Qui comme eux sont frileux et comme eux sédentaires.

 

Insatiable lovers and austere scientists
In their prime equally love
The mighty and affectionate cats, pride of their houses,
That, like them, are averse to cold and, like them, stay-at-homes.

 

Ognisty kochankowie i surowi naukowcy
Równie kochają w swoim dojrzałym czasie
Potężnych i czułych kotów, dumę domu,
Którzy, tak jak oni, są ciepłolubni, i tak jak oni domatorzy.

 

Amis de la science et de la volupté
Ils cherchent le silence et l'horreur des ténèbres;
L'Erèbe les eût pris pour ses coursiers funèbres,
S'ils pouvaient au servage incliner leur fierté.

 

Fans of sciences and sensuality,
They seek the silence and horror of darkness;
Erebus would have taken them as his funerary horses,
If they could bow their pride to slavery.

 

Przyjaciele nauki i lubieżności,
Szukają ciszy i grozy ciemności;
Erebus wziąłby je na swoje konie pogrzebowe,
Gdyby tylko mogli skłonić swoją dumę do niewolnictwa.

 

Ils prennent en songeant les nobles attitudes
Des grands sphinx allongés au fond des solitudes,
Qui semblent s'endormir dans un rêve sans fin;

 

Daydreaming, they take noble postures of
The big Sphinxes, stretched out into the depths of loneliness,
The ones that seem to snooze in their endless sleep;

 

Śniąc, przyjmują szlachetne pozy
Ogromnych sfinksów, 
wyciągniętych w głębinach samotnoścej,
Którzy wydają się zasypiającymi we śnie bez końca;

 

Leurs reins féconds sont pleins d'étincelles magiques,
Et des parcelles d'or, ainsi qu'un sable fin,
Etoilent vaguement leurs prunelles mystiques.

 

Their fertile loins are full of the magical sparks,
And grains of gold, like the finest sand,
Nebulously stud the mystical pupils of their eyes with stars.

 

Ich płodnе lędźwie pełne są magicznych iskier
I ziarenka złota, tak jak najmniejszy piasek,
Mgliście pokrywają gwiazdamy ich mistyczne źrenice.

 

 

***

 

Par Artur Rimbaud
VOYELLES
By Artur Rimbaud
VOWELS
Przez Artur'a Rimbaud'a
SAMOGŁOSKI

 

 

 

A noir, E blanc, I rouge, U vert, O bleu : voyelles,

Je dirai quelque jour vos naissances latentes:
A, noir corset velu des mouches éclatantes 1)
Qui bombinent 2) autour des puanteurs 6) cruelles,

 

A's black, E's white, I's red, U's green, O's blue: the vowels,
One day I'll uncover the silent history of your origins:
A's a black velvet corset on the gleaming [disturbed] flies
Coiling, abuzz, over the stench sewage

 

"A" jest czarny; biały jest "E"; "I" jest czerwony; "U" jest zielony, "O" jest niebieski: to są samogłoski,

Po kolei zdradzę sekret waszego pochodzenia;

"A" to włochaty gorset na ciele much,
Szumiących [który bzyczą] nad smrodem scieków

 

Golfes d'ombre 3); E, 4) candeurs 5) des vapeurs 6) et des tentes,
Lances des glaciers fiers, rois blancs 7), frissons d'ombelles 8);
I, pourpres 9), sang craché 10), rire des lèvres belles
Dans la colère 11) ou les ivresses 12) pénitentes;

 

From the dark gulfs [ponds]; E's whiteness of the clouds and tents,
Spears of the proud glaciers, white [chess] kings, shivering umbellules
[umbrella plants];
I's purple robes, spit out blood
Or a laughter of the beautiful lips in the midst of anger or inebriation of remorse [repentance];

 

W zatokach [odwiertach] cienia; "E" to biel obłoków  i namiotów,
Szczupaki dumnych lodowców, biali królowie, drżące baldaszki [rośliny parasolowe];
"I", to purporowe szaty, ślina krwi,
Albo śmiech pięknych ust pośród gniewu lub upojenia wyrzutem sumienia [pokuta];

 

U 13), cycles, vibrements 14) divins des mers virides,
Paix des pâtis semés d'animaux, paix des rides
Que l'alchimie imprime aux grands fronts studieux;

 

U is the cycles, divine tides of the verdant seas,
Peace of pastures strewn with animals, peace of wrinkles
Which alchemy imprints on the great studious foreheads;

 

"U", to krążenia, boskie przypływy zielonych mórz,
Spokój pastwisk usianych zwierzętami, spokój zmarszczek
Które alchemia odciska  na wielkich, pilnych czołach;

 

O, suprême Clairon 16) plein des strideurs 17) étranges,
Silences traversés des Mondes 15) et des Anges 15);
-O, l'Oméga 18), 20) rayon violet de Ses [19] Yeux! [21]

 

O's, the supreme Trumpet full of the the noise and the rage,

[O's a shrill of the Trumpet, penetrating and weird]
Silences being crossed by the Worlds and Angels [by the flights of Angels in the endless silence of the World];
[And finally,] O, [or Omega], is a violet ray out of Her (His) Eyes!

 

"O", to pełne odgłosu i wściekłości trąbienie Wyższej Istoty
["O", to brzmi Tromba Najwyższego,  przenikliwie i dziwnie,]
Ciszy przesiąknięte przez Światy i Anioły [przez loty Aniołów w bezkresnej ciszy Świata];
[W końcu], "O", [czyli Omega], to jest fioletowe [liliowe] promienie Jej [Jego] Oczu!
<1871>
Printed in 1883.
Wydrukowano w 1883 r.

 

"Voyelles" par Arthur Rimbaud lu par Melanie Decroix. "Vowels" by Artur Rimbaud recite by Melanie Decroix. "Samogłoski" Arthura Rimbaud'a czytane przez Melanie Decroix.

 

SCHOLARLY NOTES

1) éclatantes  contains tone-color synesthesia, on one hand, it defines "reflection, glow, glimmer", while, on the hand, a sound of a disturbed, flying away fly. to słowo, które zawiera w sobie synestezję tonalną i kolorystyczną, z jednej strony oznacza "odbicie, blask, migotanie", a z drugiej odgłos zaniepokojnej, odlatującej muchy.

 

2) bombinent is a Rimbaud's neologism from the verb of "bombiner", a coinage from Latin verb of "bombilare" and French verb of  "bourdonner", their combination. Both words mean "to buzz", "to hum". to neologizm Rimbauda od czasownika "bombiner", będącego połączeniem łacińskiego czasownika "bombilare" i francuskiego czasownika "bourdonner". Oba słowa oznaczają "brzęczeć", "szumieć”.

 

3) Golfes d'ombre  literally means, "dark gulfs", figuratively "a manhole, sewage pond, cesspool". That word expression is the end of the last line of the preceding stanza of the poem transferred in the first line of the following stanza, or it is a so called enjambement [ɑ̃ ʒɑ̃b mɑ̃] (enjambement [ɪnˈdʒæmbmənt], [ɪn ˈdʒæm mənt] in British and American English correspondingly), un rejet (a crossover). dosłownie oznacza "ciemne zatoki, zatoki w ceniu" w przenośni "właz kanalizacyjny, kanał ściekowy, szambo". To wyrażenie słowne jest końcem ostatniego wiersza poprzedniej strofy wiersza przeniesionego w pierwszym wierszu następnej strofy, czyli jest to tzw. enjambement [ɑ̃ ʒɑ̃b mɑ̃] (enjambement [ɪnˈdʒæmbmənt], [ɪn ˈdʒæm mənt] odpowiednio w brytyjskim i amerykańskim angielskim), un rejet (dzielenie wiersza).

 

4) "E", defining white colour, is pronounced as [œ] in the French language. samogłoska "E", określająca kolor biały, wymawia się w języku francuskim jako [œ].

 

5) candeur  is an equivalent of the word of  "blancheur" (whiteness)  to synonim słowa "blancheur" (biel)

 

6) vapeur means "damps, vapours", or figuratively "(white) clouds", antonym of puanteurs "stench, stink". oznacza  "opary", czyli w przenośni "(białe) chmury", to antonim od słowa "puanteurs" ("smród").

 

7) rois blancs, or les Rois Mages is a cultureme, meaning Balthazar, Gaspar and Melchior. (A propos, the Assyrian-Babylonian letters ‘B,’ ‘G’ and ‘M’ correspond to Balthazar, Gaspar and Melchior, that is, the Magi). Besides, it is the white chessmen, chess pieces in a chess game. kulturema "rois blancs" ("białe królowie") czyli "les Rois Mages" ("Królowie Mędrcy" , "Magowie", "Trzej Królowie") to Baltazar, Kasper i Melchior. (A propos, asyryjsko-babilońskie litery "B", "G" i "M" odpowiadają Baltazarowi, Kasperowi i Melchiorowi, czyli Mędrcom). Poza tym to białe figury szachowe, figura króla w grze w szachy.

 

8) frissons d'ombelles is an image of fragility, frailty associated with "the shivering umbellules [umbrella plants]; their mainly white crowns remind of the white umbrellas, sunshades, parasols. to obraz kruchości, kojarzony z "drżącymi parasolkami [rośliny parasolowate, rośliny z rodziny selerowatych]; ich głównie białe korony przypominają parasolki.

 

9) pourpres, that is the "Purpura" shellfish, mollusca (Purpura trunculus) from which the reddish coloring matter was being obtained. Besides, it is also the Royal purple robes, mantles, cloaks. purpurowcy, czyli skorupiaki "Purpura Trunculus", z których pozyskiwano czerwonawą substancję barwiącą. Poza tym jest to również królewska purpurowa szata, płaszcz, itd.

 

10) sang craché  that is red couphing of a consumptive, red spittle after fist-fighting, etc. to kaszel krwią podczas konsumpcji, czerwona ślina po walce na pięści itp.

 

11) la colère from a French word expression of colère  rouge "[red] anger, ire, fury, rage". z francuskiego wyrażenia colère rouge "[czerwony] gniew, wściekłość".

 

12) les ivresses that is inebriety, abuse of drinking wine, red wine. to nietrzeźwość, nadużywanie [czerwonego] wina.

 

13) U is a vowel having a U-turn form, a form of a glass, a crease, line, wrinkle in an intellectual's forehead. A glass is "verre" in French, an homonym of the word of "vert" (green). Absinthe is also green, emerald. Lawns are also green.

Litera "U" tej samogłoski ma kształt U-Turna, zwrotu, też ma kształt szklanki lub zmarszczki na czole intelektualisty. Szklanka to po francusku "verre" homonim słowa "vert" (zielony). Absynt jest również zielony, szmaragdowy. Trawniki też są zielone.

 

14) vibrements is a Rimbaud's neologism from the verb of "vibrer" that is to vibrate, to tremble.
wibracje to neologizm Rimbauda od czasownika "wibrować", czyli "drżeć".

 

15) O  is a vowel which reminds of a bell of a trumpet, bulge, horn, funnel, etc. by its form. "O" is associated with colours of blue, lilac, violet, claret in the poem. Anges (blue), that is a symbol of Heaven. Mondes (violet, claret) is a colour of the Cosmos, Universe. Kształt samogłoski "O"  przypomina czarą, tubą trąby, rogu itp. "O" w tym wierszu kojarzy się z kolorami błękitu, bzu, fioletu, bordo. Anges (niebieski), to symbol Nieba. Mondes (fiolet, bordo) to kolor Kosmosu, Wszechświata.

 

16) suprême Clairon, that is the Supreme Trumpet, declaring Apocalypse, Doomsday, the End of Times. to Tromba (Trąba) Najwyższego, ogłaszająca Apokalipsę, Dzień Sądu, Koniec Czasów. 

 

17) strideurs is a Rimbaud's neologism from the word expression of "les  bruits  stridents" (the shrill noise, harsh, ripping, piercing, high-pitched sound). to neologizm Rimbauda od wyrażenia "les bruits stridents" (przenikliwy hałas, szorstki, rozdzierący, przeszywający, wysoki dźwięk).

 

18) l''Oméga - is a symbol of the End of the World, a symbol of the Divinity,  “I am Alpha and Omega", the first and last letters of the Greek alphabet. (He said, "I am Alpha and Omega, Christ the Lord; yea, even I am he, the first and the last, the beginning and the end,  the Redeemer of the world".) to symbol Końca Świata, symbol Boskości, "Jam jest Alfą i Omegą", oraz pierwsza i ostatnia litera alfabetu greckiego. ("Jam jest Alfą i Omegą, Chrystus Pan; jam jest Nim, Pierwszym i Ostatnim, Początkiem i Końcem, Odkupicielem Świata".)

 

19) Ses Yeux. All French editions of the sonnet by Rimbaud quite seriously, in earnest argue whether those eyes were of a girl or of a blue poet Verlaine, a homosexual partner of bisexual Artur Rimbaud. My guess is that neither, since this is the sapphire eyes of the Supreme Being, of the Most High. I looked through all the foreign translations of the poem  and revealed that only one translator from Russia, Yu.S. Stepanov had realized it too. He translated "O, l'Oméga, rayon violet de Ses Yeux!" as "Omega, a lilac-blue beam of His [All-Seeing] Eye". Most translators, however, ignore "l''Omega" at all. Most are certain as well that it was Rimbaud's girlfriend.

Ses Yeux. Wszystkie francuskie wydania sonetu Rimbauda na serio  kłócą się, czy te oczy były dziewczynki, czy gejowskiego poety Verlaine'a, homoseksualnego partnera biseksualisty Artura Rimbauda. Domyślam się, że nie, ponieważ to są szafirowe oczy Istoty Najwyższej, Najwyższego. Przejrzałem wszystkie zagraniczne tłumaczenia wiersza i ujawniłem, że tylko jeden tłumacz z Rosji, Yu.S. Stiepanow też to zauważył. Przetłumaczył "O, l'Oméga, rayon violet de Ses Yeux!" jako "Omega, liliowo-niebieski promień Jego [Wszechwidzącego] Oka)". Większość tłumaczy jednak w ogóle ignoruje "l'Oméga". Większość jest również pewna, że była to dziewczyna Rimbauda.

 

20) Some scholars consider "O, l'O" in the line "O, l''Oméga..." to be a pair of eyes and a nose in-between. Niektórzy uczeni uważają „O,l'O” w wierszu „O, l'Oméga...” za parę oczu i nosa pomiędzy.

 

21) "Ses Yeux" in the same line seems  to them to be a snake (S) and even the Original Serpent,  Old Serpent the Tempter with its forked tongue (Y). "Ses Yeux" w tym samym wierszu wydaje im się być wężem (S), a nawet Pradawnym Wężem, Wężem Kusicielem, Złym Kusicielem ze żmijowatym, rozdwojonym jęzorem (Y).

 

The last pair of stanzas includes an opposition of noise, fury and rage ("vibrements divins des mers virides") and peace and quiet ("paix des pâtis", "paix des rides"); "suprême Clairon plein de strideurs étranges" versus "Silences traversés des Mondes et des Anges". The last line of the last stanza, the last line of the sonnet, means not only the end of the poem, the end of our earthly journey through the valley of tears, the end of life, simply "death", but also "enlightenment", that is, knowing and accepting the truth.

Ostatnia para zwrotek zawiera opozycję hałasu, wściekłości ("vibrements divins des mers virides") oraz ciszy i spokoju ("paix des pâtis", "paix des rides"); "supreme Clairon plein de strideurs étranges" kontra "Silences traversés des Mondes et des Anges".
Ostatni wers ostatniej strofy, ostatni wers sonetu oznacza nie tylko koniec wiersza, koniec naszej ziemskiej drogi przez padół łez, koniec życia, poprostu "śmierć", ale także "oświecenie", czyli poznanie i zaakceptowanie prawdy.

 

Some researchers keep discovering the newer and newer meanings and symbols of the poem, while the other remain the followers of Maxim Gorky's perception of it as the poet's "kidding and beautiful play on words" (see his article "Paul Verlaine and the Decadents", 1886). The position of the latter ones seems to be well supported by the contents of Rimbaud and Verlaine's letters. As to me, I believe that both types of scholars are right.  This sonnet is the Higgs boson for me, the God particle. I take into account all opinions. Is this verse erotic? Yes, it is heteroerotic, homoerotic, universally erotic, but not just erotic. It is a comprehensive, versatile, multi-dimensional and still unpretentious sonnet, an ingenious  polysemic bagatelle, which gave birth to symbolism, surrealism, literary avant-garde. 

 

Niektórzy badacze wciąż odkrywają w wierszu coraz to nowsze znaczenia i symbole, podczas gdy inni pozostają zwolennikami  Maksyma Gorkiego, który w swoim artykule "Paul Verlaine i Dekadency" w 1886 postrzegał go jako "żart", dla niego to była tylko "piękna gra słów". Stanowisko tych ostatnich badaczy wydaje się być dobrze poparte treścią listów Rimbauda i Verlaine'a. Jeśli chodzi o mnie, uważam, że oba typy uczonych mają rację. Ten sonet jest dla mnie bozonem Higgs'a, boską cząsteczką. Biorę pod uwagę wszystkie opinii. Czy ten werset jest erotyczny? Tak,  jest heteroerotyczny, homoerotyczny, powszechnie erotyczny, ale nie tylko erotyczny. To wszechstronny, wielowymiarowy, znaczący i wciąż bezpretensjonalny sonet, pomysłowa, polisemiczna  bagatela geniusza, z której zrodzili się symbolizm, surrealizm, literacka awangarda.

 

The French, Alexandrin sonnet is canonical sonnet, it is an intellectual poetic genre that requires not only ability to master its form, but also to think in a virtuosic way. In that sonnet, algebra meets harmony.

Francuski sonet aleksandryjski to sonet kanoniczny, to intelektualny gatunek poetycki, który wymaga nie tylko opanowania formy, ale także wirtuozerskiego myślenia. W tym sonecie algebra spotyka się z harmonią.

 

Rimbaud's verse approaches the Alexandrian sonnet by its poetic meter with an obligatory caesura after the second foot. This size emphasizes the closeness of Rimbaud's sonnet to the traditional French meditative-philosophical lyrics. However, in the original, the harmonious rhythm  of the Alexandrin sonnet often breaks (among the  foreign translators, this feature is conveyed best of all by the Russian poet Nikolai Gumilyov, (by the way, Anna Akhmatova's husband), and thus the Rimbaud's verse from time to time deviates toward the different meters. It enabled Rimbaud to  imitate the intonations of the colloquial speech. This manner anticipates  the imminent destruction of the classical French verse, its transformation into dolnik and vers libre.

 

Wiersz Rimbaud'a zbliża się do sonetu aleksandryjskiego metrum poetyckim z obowiązkową cezurą po drugiej stopie. Ten rozmiar podkreśla bliskość sonetu Rimbauda do tradycyjnych francuskich sonnetów medytacyjno-filozoficznych. Jednak w oryginale harmonijny metr sonetu aleksandryńskiego często się załamuje
(wśród zagranicznych tłumaczy tę cechę najlepiej przekaza rosyjski poeta Nikołaj Gumilow, notabene mąż Anny Achmatowej), a więc wierset Rimbauda. odchodzi od czasu do czasu w kierunku różnych metrów, co pozwalało Rimbaudowi naśladować intonacje mowy potocznej, przewidując w ten sposób rychłą destrukcję klasycznej poezji francuskiej, przekształcenie jej w dolnik i vers libre.

 

All five vowels of the poem are generously endowed with the metaphorical features. However, it doesn't probably make much sense to decode the rules of vowel-color compatibility in a poem, because the poet revolutionarily takes his readers from the sphere of understanding to the sphere of immediate impressions, acting as an impressionist. In turn, the symbolism finds its expression in the philosophical, perhaps somewhat parodic, theme of the poem.

 

Wszystkie pięć samogłosek w wierszu jest hojnie obdarzonych cechami metaforycznymi. Zapewne jednak nie ma większego sensu rozszyfrowywanie w wierszu zasad zgodności samogłosek z kolorami, gdyż poeta rewolucyjnie przenosi czytelników ze sfery rozumienia w sferę doraźnych wrażeń, działając jako impresjonista. Z kolei symbolizm znajduje swój wyraz w filozoficznym, być może nieco parodycznym temacie wiersza.

 

The theme of Rimbaud's "coloured" sonnet is a symbolic decription of life going from nothingness to nothingness and otherness. "Man is conceived in sin and born in corruption and he passeth from the stink of the didie to the stench of the shroud. There is always something".("All The King's Men" by Robert Penn Warren)

 

Tematem kolorowego sonetu Rimbauda jest symboliczny opis przejścia życia od nicości do nicości i do inności. "Człowiek jest poczęty w grzechu i zrodzony w obrzydliwości, a jego droga przechodzi od śmierdzącej pieluchy do smrodliwego całunu”.
("Gubernator" ("Wszyscy ludzie króla") przez Roberta Penna Warrena).

 

 

By Arthur Rimbaud
VOYELLES
A black, E white, I red, U Green, O  blue, vowels,
Someday I'll tell you where your genesis lies;
A - black velvet swarms of flies
Buzzing above the stench of voided bowels,

 

A gulf of shadow; E - where the iceberg rushes,
White mists, tents, kings, shady strips;
I - purple spilt blood, laughter of sweet lips,
In anger - or the penitence of lushes;

 

U-cycle of time, rhythm of the seas,
Peace of the paws of animals and wrinkles
on scholars' brows, strident tinkles;

 

O -the supreme trumpet note, peace
Of the spheres, of the angels. O  equals
X-ray of her eyes; it equals sex
(Trans. by Francis Scott Fitzgerald)

 

P.S. The most frequent flaw of the translators of the poem is, firstly, their subjective, instinctive refusal to stick to its classical, rigid sonnet form, possibly due to the fact  the innovative content was expressed in a traditional form in that poem; and secondly, the objective impossibility to accurately reproduce alliteration and assonance, as well as a play on words. The authors of the most successful translations before they had begun to translate it were known as scholars, experts in French philology.  It's so nice of them. But the main obstacle is that the poem deals with the vowels of the French language ONLY! O-la-la!

 

P.S. Najczęstszą wadą tłumaczy wiersza jest, po pierwsze, subiektywna, instynktowna odmowa trzymania się jego klasycznej, sztywnej formy sonetowej, być może ze względu na to, że nowatorska treść została w tym wierszu wyrażona w formie tradycyjnej; po drugie, obiektywna niemożność dokładnego odtworzenia aliteracji i asonansu oraz gry słów. Autorami najbardziej udanych przekładów, zanim zaczęli go tłumaczyć, byli znani jako uczeni, znawcy filologii francuskiej. To takie miłe z ich strony. Ale główną przeszkodą jest to, że wiersz dotyczy jedno tylko FRANCUSKICH samogłosek! O-la-la!

 

This poem will always be translated. So go for it too, you daredevils! Ready, steady, go!

 

Ten wiersz zawsze będzie tłumaczony. Więc miejcie odwagę przetłumacić go też, odważne ryzykanty. Raz, dwa, trzy, już!
 

THE END KONIEC

 

 

 

Edytowane 3 Grudnia 2021 przez Andrew Alexandre Owie (wyświetl historię edycji)