PROGEJA NE, PROGEJA NE

[Andrew Alexandre Owie]

PROGEJA to tradycyjny kobiecy śpiew i taniec Cyganów

PROGHEJA is a traditional women`s song and dance of Gipsies

 

Progeja śpiewana przez Sophię (Sonię) Timofejewę

Progeja sung by Sophia (Sonya)Timofeyeva

Nagranie z 1961 roku. Sekwencja wideo połączona z ścieżką dźwiękową własnego głosu śpiewaczki i nałożeniem cygańskiego chóru. Dziś nazwalibyśmy to teledyskiem.
Record of 1961. Video sequence combined with the soundtrack of the singer's own voice and the imposition of a gypsy choir. Today we would call it a music video.

 

PROGEJA
Progeja ne, progeja ne
Terno ciaworo
Progeja ne, progeja ne
Da i prodżawa me

 

Akadai, akadai
Romałe, chasijom
Sare łowe, sare łowe
Terno propija

 

Adre Moskwa, adre Moskwa
Ciaworo jawija
Gorzona cia, gorzona cia
Parołom łyja

 

PRZESZEDŁ OBOK
Przeszedł obok,
Przeszedł obok
Młody chłopak.
Przeszedł obok,
przeszedł obok.
Teraz ja też przejdę obok.

 

Właśnie tutaj, właśnie tutaj
Cyganie, zgubiłam się.
Wszystkie moje pieniądze, wszystkie
Moje pieniądze
Młody chłopak roztrwonił  na trunki.

 

Do Moskwy, do Moskwy
Młody chłopak wyjechał.
Ożenił się, ożenił się
Tam z ładną dziewczyną.

 

 

Druga wersja teledysku do takiej samej  piosenki przez Sonię Timofejewę ze ścieżką dźwiękową jej głosu, ale bez nakładki cygańskiego chóru

Another version of the song by Sonya Timofeeva, video clip with the soundtrack of her voice, but this time with no overlay of the gypsy choir

 

PROGHEIA (HE WENT BY)
There went by, there went by
A young lad.
He went by, he went by,
Now I`m going to go by.

 

Right here, right here,
Gipsy folks, I was lost.
All my money, all my money
The young lad squandered on drinks.

 

To Moscow, to Moscow
The young lad went.
He married there, he married there
A good-looking girl.

 

Gdy miała 14 lat próbowali poślubić Sonyę, a nawet siłą zabrano ją na obóz pana młodego, ale uciekła, otrzymując ranę nożem w ramię. Pobiegła boso 20 km do swojego taboru. Powiedziała swoim swatom: „Chcę się uczyć, a nie wyjść za mąż!”
Poszła do liceum, następnie wstąpiła do cygańskiego teatru "Roman" i została gwiazdą filmu i telewizji. W burzliwych, gangsterskich latach 90. zniknęła na dekadę, podróżowała po Rosji i za granicą jako wróżka, a potem powróciła do twórczej kariery. Jej mąż jest o 25 lat młodszy od niej.

 

When she was 14 years old there was made an attempt to marry Sonya, and she was even taken by force to the groom's campsite, but she escaped, having received a knife wound in her shoulder. She ran barefoot 20 km to her home campsite. She said to her matchmakers, "I want to learn, not to get married!"
She went to the high school, then joined the Gipsy theatre "Roman" and became a film and TV Star. In the stormy, gangsters' 90s she had disappeared for a decade, she toured round Russia and abroad as a fortune-teller, and then she resumed her creative career. Her husband is 25 years younger than her.

 

***

 

"Mar Gyańgya", oprac. Oriechow, grany przez Igorego Gorochowego, Aleksiejego Sysolatinego

"Mar Gyangya", arr. Orekhov, played by Igor Gorokhov, Alexey Sysoliatin

 

Instrumentalna, gitarowa melodia cygańska "Mar, gyańgya" jest znana w Rosji jako melodia  "Dance, girl", choć melodia ta należy do węgierskiej piosenki cygańskiej „Mar, Gyangya”, w której Gyangya (czyt. „diańdia”) jest nieformalny wariant imienia Gyorgy (George). Tytuł piosenki powinien był zostać poprawnie przetłumaczony, ale romantyczni Rosjanie wolą teksty o tańczących dziewczynach, jeżdżących koniach i szybujących jachtach (chyba, szanty). 

 

"Stepuj, Gyorgy, stepuj,
Niech dziewczyny zwracają na ciebie uwagę."

 

Instrumental, guitar piece 'Mar, dyandia', which is known in Russia as a Gypsy melody "Dance, girl", though that melody belongs to a Hungarian Gipsy song  'Tap-dance, Gyangya, tap-dance', where Gyangya (read as 'diandia') is an informal variant of the name Gyorgy (George). The title of the song should have been translated properly, yet those romantic Russian prefer the lyrics about the dancing girls, riding horses and gliding yachts.

 

'Tap-dance, Gyorgy, tap-dance,
Make girls pay attention to you'. 

 

Wasilij Tumański, taniec 'Сygańska Węgierką' w filmie "Król trefl", 1964

Vasiliy Tumanski, dancing Gypsy Vengerka (Two guitars) in the film 'King of clubs'

 

Teksty pieśni cygańskich nie zawierają wszelkiego rodzaju okrzyków, zachęcających uwag i przypomnień towarzyszących wykonywaniu tańców i pieśni na żywo.
Na przykład tańcu WasilijaTumańskiego towarzyszą zachęcające okrzyki i wołania, zaczynając od pierwszej frazy: "Wasia, zabaw moją duszę!" 
Później, w trakcie tańca, Cyganka wymaga: "Tap dance,  Czarno Głowie!" 
Lub "Wasia, tempo!" 
The texts of the Gypsy songs do not contain all kinds of shouts, encouraging remarks and reminders accompanying the live performance of dances and songs. For example, Vasily Tumansky' s dance is accompanied by the encouraging shouts and screams, starting with the first phrase: "Vasya, do entertain my soul!"
Later, during the dance, the Gypsy woman demands: "Tap dance, you Black head!"
Or "Vasya, tempo!"

 

Chłopcy na podwórku ładnego domu tańczą w towarzystwie dziewcząt w pięknych sukienkach. Ale to na Węgrzech, w Rosji wszystko jest odwrotnie, to dziewczyny rozpoczynają taniec.
Boys in the yard of the pretty house keep dancing in presense of girls wearing beautiful dresses.
But this is in Hungary, in Russia all is vice versa, it's  girls who initiate dancing. 

 

Dziewczyna ze Zwiozdnego Gorodka tańczy 'Сygańską Węgierką'  (Dwie gitary), jej kobiecy wariant, na dziedzińcu swojej szkoły w Dniu Astronautyki w 2011 roku

A girl from Zvyozdny Gorodok dances Gypsy Vengerka (Two guitars), its feminine variant, in the yard of her school  on Astronautics Day in 2011

 

Ale pomimo ery kosmicznej kochający wolność Cyganie żyją tak, jak chcą, a ich dzieci zarabiają na życie jako uliczni artyści.
But despite the space era the free Gypsy people live as they like and their children earn their living as street performers.

 

Region briański, zachód Rosji, targ małego prowincjonalnego miasteczka
Bryansk Region, Western Russia, Market place of a small provincial city

 

Gdybyśmy mieli kiedykolwiek wehikuł czasu, widzielibyśmy tych samych facetów w tym samym miejscu, ale sto lat temu. Graliby na siedmiostrunowych gitarach, a ich ojcowie woleliby raczej jeździć konno niż samochodami Toyota, jak to robią dzisiaj. Nowoczesne rosyjskie obozy cygańskie na pustych polach w pobliżu dużych i małych miast Rosji znajdują się w kręgach zbudowanych z japońskich samochódów. 

 

If we ever had had a time machine we coud have observed similar guys right in the same place but a century earlier. They would have played seven string guitars, and their fathers would have taken horses rather than they would have driven the `Toyotas`. The modern Russian gipsy campsites in the steppe areas near big and small Russian cities and towns are in the rings made up of the Japanese cars.

 

Edytowane 5 Kwietnia 2021 przez Andrew Alexandre Owie (wyświetl historię edycji)

[Andrew Alexandre Owie]

@Andrew Alexandre Owie

Och, Sonya, gdzie są twoje 17 lat? Jesteś najlepsza. 
NIE MASZ RÓWNYCH!