tbrozda

@staszeko poezja japońska (w tym również haiku) jest dużo głębsza niż to się może wydawać. Często osoby próbujące pisać haiku nie zgłębiają zasad estetyki występujących w literaturze japońskiej.

@Annie może dlatego, że golenie głowy jest oznaką pokuty czy pewnego rodzaju żalu za zło które się uczyniło w kończącym się roku (ciężko raczej spotkać człowieka który przez cały rok nie zrobi nic złego. W Japonii koniec grudnia, a w szczególności początek stycznia to właśnie czas takich rozliczeń.

@Witalisa w japońskiej poezji można spotkać 雉 (キジ kiji; Phasianus versicolor) bażant pstry. @violetta Ja stosunkowo często spotykam bażanty ;) @aff Haiku ze swej natury to jedno zdanie. Zasady interpunkcji w większości przypadków odpadają. Fakt bażant jest dość pospolity, ale w haiku o to chodzi by dostrzegać to co niedostrzegalne w codzienności.

Haiku z mojego tomiku "Boku no yukiguni" Wyd. Riderò 2024.

Noc wielkanocna, zapach kwitnących magnolii, na starym mieście. Księżyc wciąż ten sam, chociaż wiek młodzieńczy przeminął.

@Nata_Kruk Dzięki. To nie haiku tylko ryuka. Metrum 8-8-8-6.

Pod starą strzechą wyryte słowa miłosnej przysięgi Tylko gospodarz niezmiennie łapie księżyc w sieci

Świt po zamieci swojego domu szuka mała wiewiórka

@iwonaroma @ais Bardzo dziękuję! @Agrafka haiku właśnie na swojej prostocie zawiera głębię. Ryūka jednak pochodzi z innej kultury bo z Okinawy i z tego powodu różni się od poezji "rdzennie japońskiej". Pozdrawiam!

Ryūka mojego autorstwa.

@Pia w języku japońskim występują długie i krótkie dźwięki np. (krótkie) shojo 処女 to dziewica, (długie) Shōjo 少女 to dziewczyna. Trzeba więc uważać żeby nie walnąć jakiejś gafy. W prezentowanym haiku są jednak same krótkie dźwięki. Z tą wichurą to dobre spostrzeżenie z Twojej strony. Nie uważam, że to nadinterpretacja. Każdy może odebrać przekaz po swojemu. "Jesienny wiatr" też symbolizuje smutek, opuszczenie (podczas podróży), niewygodę Mech w tym sensie oznacza "opuszczenie", że porasta rzeczy o które się nie dba. 秋の風 Aki no kaze to nie tyle "wichura" co dosłownie "jesienny wiatr" To zależy od konkretnego utworu. Czasami oryginalna wersja jest w języku japońskim a czasami w polskim. Zależy jak mnie najdzie. Ten konkretny utwór powstał pierwotnie po japońsku.

@Justyna Adamczewska dziękuję za miłe słowa ale jestem tylko amatorem. @Pia Tzn czego nie oddaje (długości linijki?)? bo przyznam szczerze, że nie rozumiem. Np. partykuła (や) daje kilka możliwości zapisu w języku polskim pierwszej linijki. Trzecia linijka w wersji japońskiej składa się ze słowa (苔 jap. koke) "mech" i czasownika w czasie teraźniejszo-przyszłym (伸びる nobiru) "rosnąć" (o roślinach). Tłumaczenie ma zawsze kilka wariantów i na któryś trzeba się zdecydować. Równie dobrze można napisać: 1) Jesienny wiatr na grobie ojca rośnie mech 2) Ach! wiatr jesienny na grobie grobie ojca mech 3) Bardziej domyślnie: Jesienny wiatr na grobie ojca mech Nie. Zdecydowanie nie o to chodzi. Samo stwierdzenie, że mech lubi wilgoć według mnie nie mieści się w kategoriach haiku. Mech w japońskiej poezji symbolizuje coś opuszczonego, zapomnianego, dawno nieodwiedzanego itd. Wyraża, też takie kategorie japońskiej estetyki jak "sabi" czy "aware". Reasumując powyższe haiku opisuje odwiedziny na grobie ojca który pozostawiony sam sobie przez lata zdążył już porosnąć mchem. Pozdrawiam!

Warto pamiętać, że kigo to nie tylko zbiór przypadkowych skojarzeń związanych z daną porą roku. Oczywiście nie ma nic złego w tym, że ktoś tworzy sobie własne skojarzenia i nazywa je kigo. Mam tu raczej namyśli spojrzenie na temat z punktu widzenia japońskiej literatury. Japońskie kigo bardzo często oprócz nawiązania do konkretnej pory roku zawiera w sobie jeszcze jakiś inny motyw, inne znaczenie. I tak na przykład jest z księżycem. Księżyc (月 tsuki) w japońskiej poezji sugeruje jesień (i to w sumie może być pierwsze zaskoczenie). Kiedy Japończyk czyta wiersz w którym występuje księżyc od razu widzi jesień. Oczywiście księżyc można wykorzystać w odniesieniu również do innych pór roku ale wtedy będzie to wymagało doprecyzowania np. (春の月 haru no tsuki - wiosenny księżyc). Oprócz tego, że księżyc to kigo jesienne może również oznaczać: - buddyjskie oświecenie 'satori' - miłość - uczucie podczas podróży - samotność, smutek - wspomnienia

Porównywanie haiku do robienia zdjęć za pomocą słów albo tak jak napisał wyżej bronmus45 "uchwycenie obrazu w migawce" to dobra metoda jeżeli chcemy komuś wytłumaczyć zasady haiku nie wchodząc w szczegóły. Sam czasami tak robię. Nie należy jednak tej zasady stosować wszędzie gdyż po przekroczeniu pewnej granicy będzie ona niezrozumiała. Jestem pewien, ze w kręgach tradycyjnych japońskich poetów takie podejście zostałoby uznane za nieeleganckie (a już szczególnie w przypadku tkanki). Jeżeli będziemy pisać haiku według zasady "tu i teraz" z pominięciem kategorii estetycznych to będzie tak z pewnością. @Ast Voldur Ocenianie haiku w Polsce opiera się raczej na "wzajemnej uprzejmości". Często można spotkać się z nie konsekwencją. Na przykład ktoś zarzuca coś komuś a potem popełnia ten sam błąd i już nie widzi problemu. Wynika to przede wszystkim z tego, że osoby piszące haiku bagatelizują japońskie kategorie estetyczne. Bez nich nie będzie mowy o klasycznym haiku.

@bronmus45 Chodzi o zbiór Zenrin kushuu ?

Haiku to raczej nie jest ale haikai jak najbardziej! :)

Po deszczu przy księżycu garncarz lepi czarkę dla żony

@Konrad Koper, @duszka, @iwonaroma, @Dag, @Pia, @Ast Voldur, @bronmus45, @Bartosz, @Jacek_K Dziękuję wam za komentarze! @Pia Dzięki za słowa krytyki. Myślę, że jednak trzecia linijka może być swego rodzaju zaskoczeniem. :) @Jacek_K @Pia @Jacek_K i @bronmus45 To z całą pewnością nie jest typowe haiku. Nie posiada i nie będzie posiadać "kigo". Chociaż to w sumie zależy co kto przez to rozumie. Ja poza kilkoma wyjątkami uznaję tylko kigo japońskie. Jeżeli jednak jest ktoś zwolennikiem polskiego, czeskigo, słowackiego itp "kigo" to idąc tym tokiem rozumowania można powiedzieć, że ten utwór kigo posiada. Powszechnie wiadomo kiedy miał miejsce atak jądrowy na Nagasaki. Wiadomo, że to było lato. @Pia "koszyk" to nie jest kigo. :) @Pia utwór ten jest nawiązaniem do historii japońskiego lekarza Takashiego Nagaia (tak na marginesie był on bliskim przyjacielem innego polskiego franciszkanina, bardziej znanego ze swojej śmierci w Auschwitz Maksymiliana Kolbego) Nagai będąc na dyżurze w szpitalu przeżył atak atomowy. Zebrał on do wiaderka kości swojej żony. Jego dzieci zaś cudem przeżyły atak bo w chwili wybuchu znajdowały się poza miastem. Pozdrawiam!

Letnia noc, w wiaderku z wodą szukam księżyca

Dzieci z Nagasaki w koszyku zamiast kwiatów kości matki Warto pamiętać, że w niesienie pomocy mieszkańcom Nagasaki zaangażowani byli m.in. polscy franciszkanie którzy przybyli tam w 1930 roku razem z (bardziej znanym w Polsce) Maksymilianem Kolbe. Jednym z nich był Zenon Żebrowski (1898-1982) odznaczony w 1969 roku przez cesarza Hirohito Orderem Świętego Skarbu klasy IV.

Czy w poezji haiku można mówić o "polskim kigo" ?

Letnia ulewagórska staruchazabiera dziecko

クリスマス. Kurisumasu 俺の仲間が. Ore no nakama ga 桃ケーキ. Momo kēki Boże Narodzenie Moim towarzyszem ciasto z brzoskwinią tłum. własne.