Herbert Quain

Robocza wersja tekstu (część II), z którego chciałbym uczynić większą całość. Proszę o komentarze. Z góry bardzo dziękuje.

II - Czuję się zażenowany - powiedział Rafał zabierając się za obfity kawał schabu. Siedzieli w tym samym saloniku, co wcześniej, ale teraz stół był pięknie zastawiony, a w tle śpiewała Piaf. Promienie słońca patynowały antyki, drewnianą, skrzypiącą podłogę i ściany. - Niechżesz pan da już z tym spokój! Dla kogo ja mam gotować, piec? - Nikt pani nie odwiedza? - zainteresował się. - A rodzina? - Tylko wnuczka... - westchnęła, ale swoim zwyczajem lekko, mimochodem i bez żadnych konsekwencji dla nastroju panującego podczas kolacji - jej rodzice pracują od świtu do nocy, dziwne czasy... Ale Agatka przyjeżdża. Przyjeżdża co rok i to nawet chętnie. Jedli, a Rafał raz po raz chwalił umiejętności kulinarne pani Marii. "Ciekaw jestem tej jej wnuczki - pomyślał. - Może z wyglądu wcale nie przypomina babci? Może jest drobna i delikatna? Małomówna i powściągliwa? A jeśli ma coś po babci, to urok; tak, z pewnością jest urocza i ładnie opalona." - Przepraszam za taką bezpośredniość, ale sprawia pani wrażenie osoby szczęśliwej. Madame uśmiechnęła się, ale raczej do siebie. - Szczęśliwa? - zawahała się. - Może za dużo powiedziane, raczej zadowolona - z tym mogę się zgodzić. Tak, jestem zadowolona. - A czy to jakaś różnica? - Och, diametralna różnica. Jego rodzice już nigdy nie będą naprawdę szczęśliwi, ale radośni? Czemu nie. I uprzedzam pana pytanie: po tamtym wyjechali z miasta i osiedlili się gdzieś na wybrzeżu. Nie przyjeżdżają tu, nie utrzymują z nikim kontaktu. - Tak, to zrozumiałe - Rafał zamyślił się, ale właściwie nie miał ochoty zaprzątać sobie głowy tą sprawą. Świat wydał mu się teraz tak piękny i ciekawy, kusił swoimi urokami i zachęcał do odkrywania. Nie mógł uwierzyć, że przyjechał tu w tak ohydnej sprawie. Zapragnął nagle przeżyć lato, dwa miesiące dzień po dniu, noc za nocą; przeżyć każdą chwilę intensywnie i sensownie. Zapragnął żyć radośnie, żyć szczęśliwie. Kartkę z adresem domu, w którym spotykali się miłośnicy twórczości zmarłego poety, wcisnął do kieszeni koszuli i wyszedł na spacer. Nie planował bynajmniej szukać tego miejsca, nie zamierzał kroczyć śladami tamtego chłopaka. Chciał zaczerpnąć świeżego powietrza, rzucić okiem na miasto pławiące się w zachodzącym z wolna słońcu i zapomnieć o celu swojego pobytu; chciał spędzać wakacje w niedużym, górskim miasteczku, gdzie życie płynie wolniej niż gdzie indziej, a ludzie wiedzą mniej, przez co śmieją się częściej i bardziej szczerze. Kiedy opuścił zazielenioną posesję pani Marii stanął niemalże twarzą twarz z przedwojennym, świetnie zachowanym i uroczym dworcem, a od torów dzieliło go tylko kilkadziesiąt metrów i druciana siatka. Mógł puścić się przed siebie na skróty, bramką i przez tory, a potem do centrum, ale skręcił w prawo i, wybierając drogę okrężną, szedł wzdłuż szyn, w bezpiecznej i wizualnie atrakcyjnej odległości. Nie wiedział nawet, czy dotrze do centrum, czy tylko do końca tej wąskiej ulicy, przy której co raz to wyrastał jakiś ładny domek, a przy nim altanka; wszystko to pośród drzew i wysokiej trawy. Ważne, myślał, że idę. I szedł. I pomyślał jeszcze, że miło by było poznać Agatkę.

dziękuję, mr khaoz! dziękuję po stokroć :)

pamiętajmy jeszcze o jednym: jedni lubią ostry, miejscami wulgarny tekst, konkret i dosadność; inni tekst przegadany i nijaki taki :)

ad mr khaoz: motyw istotnie miał zaciekawiać, a nie wprowadzać element tajemniczości, bo tekst ma być raczej "obyczajówą" niż thrillerem/kryminałem, ale nad nastrojem popracuję - dziękuję za cenną uwagę. ad Herrezjusz: cieszę się, będę kontynuował i rozwijał fabułę; dziękuję. ad Piotr Rutkowski: 1) Rafał - po pierwsze: błyskotyliwy czytelnik wie, kim jest Rafał; mniej błyskotliwy chyba również jest w stanie poskładać kilka informacji do kupy, tj.: "lektorat mam z angielskiego", "pan jest specjalistą" (od poezji współczesnej!), "za młody pan jest"; po drugie: nawet jeśli jedyną informacją, jaką bym wprowadził, byłoby jego imię, czytelnik musiałby się z tym pogodzić; "wprowadzsz postać, to go opisz"? - błagam! to nie szkolne wypracowanie! 2) czy czytam literaturę? - w pierwszej chwili wpadłem w popłoch, że zostałem skarcony przez jakiegoś literata, ale zaraz, gdy tylko zapoznałem się z kilkoma Twoimi tekstami (i to tymi w dziale Z), odetchnąłem z ulgą! pozowanie na miłośnika antykomercyjnej literatury lekko mnie śmieszy (choć sam oczywiście wolę Dostojewskiego, od Coelho), bo prawdę powiedziawszy, marzysz o tym, żeby pisać jak King :)

Robocza wersja tekstu, z którego chciałbym uczynić większą całość. Proszę o komentarze odn. fabuły (a raczej jej zawiązania), bohaterów, dialogów, itd. Z góry bardzo dziękuje.

I - Dla policji sprawa od początku była jasna - powiedziała pani Maria serwując herbatę Earl Grey. Miała tłuste przedramiona i duży biust, a kiedy siadała na krześle, antyk przeraźliwie zaskrzypiał. Rafał miał teraz okazję przyjrzeć się dokładniej jej twarzy: starej, mocno ogorzałej i pociętej zmarszczkami, a jednak radosnej i ujmującej twarzy, tak radosnej i tak ujmującej jak głos tej kobiety i sposób, w jaki przyjęła gościa. - Chłopak się powiesił. Smutna historia, naprawdę smutna – mówiła z niezwykłą lekkością, nie siląc się na współczucie, a jednak nie było w jej tonie krzty sarkazmu czy ironii. - Znała go pani? - O, tak! W tym mieści wszyscy się znają. Ale pamiętam go tylko z czasów, kiedy miał jedenaście, dwanaście lat. Przychodził do mnie na lekcje francuskiego. - Myślałem, że jest pani biologiem? - Oui, oui! Doktorem nauk przyrodniczych - odpowiedziała nie bez dumy. - Ale czy jedno wyklucza drugie? Parles-vous Francais? - Non, madame. - Rafał speszył się. - Tylko kilka słów. To, co pamiętam ze szkoły, bo lektorat mam z angielskiego. Ale filmy rozumiem. I piosenki Edith Piaf też. - Z całym szacunkiem dla pańskiej inteligencji i przenikliwości, ale uważam, że piosenek Piaf pan nie rozumie - powiedziała to bez jakiejkolwiek złośliwości i dodała po chwili, ciszej: - Za młody pan jest. Rafał poczuł się, jakby źle odmienił: je suis i zakłopotany opuścił wzrok. Łyknął herbaty, posmakował i rozejrzał się po niedużym salonie, przyjemnie rozświetlonym późnopopołudniowym słońcem. Wszystkiego tu było za dużo: starych mebli, ozdób, ozdóbek i bibelotów, obrazów, zdjęć i widokówek powciskanych gdzie tylko się da, staromodnie oprawionych książek i kwiatów, których rozrostu nikt chyba nie kontrolował. „Tak - myślał teraz - ta kobieta mogłaby uczyć francuskiego. Nie ma co do tego żadnych wątpliwości. Gdyby nie jej wygląd (przypominała raczej pomoc domową z ameryki łacińskiej), domyśliłbym się od razu; dlaczego nie jest zasuszona, czy nie powinna być sucha jak pień i palić długich i cienkich papierosów?” - Pyszna. Jestem miłośnikiem herbaty - powiedział wreszcie. - Może wolał pan jednak kawę? - O, nie. Kawy nie piję. W ogóle. - Prawdę powiedziawszy, nie mam kawy – odpowiedziała madame i oboje zaczęli się śmiać, szczerym i radosnym śmiechem. - To naprawdę wyśmienita herbata. - Cieszę się, że panu smakuje. Ale dobrze już, dobrze. Pytał pan o naszego poetę... - Tak. Piszę o nim pracę, konkretnie, że tak powiem, o „lokalnej legendzie”, czy też może o nim, jako o „lokalnym bohaterze”. Jeszcze nie sprecyzowałem tematu, ale chodzi o to... - Wiem, o co panu chodzi. Znam jego wiersze. To ciekawe, nawet bardzo, i miłe dla naszej społeczności, ale muszę pana zasmucić: nie wzniesiono mu pomnika, a żadnej ulicy czy szkoły nie nazwano jego nazwiskiem. Co więcej! Ja nawet nie wiem, czy w którejkolwiek księgarni znajdzie pan jego tomik, bo wydał jeden, prawda? - Nawet nie on wydał, a wydano pośmiertnie. - A widzi pan. Zdaje się, że tego właśnie się obawiał, o ile dobrze rozumiem jego poezję, ale to pan jest specjalistą. - Proszę mnie nie zawstydzać - znów łyknął herbaty. - Ale jeśli mam wyrazić swoje zdanie, to uważam, że to nie tyle obawa, co raczej zwykła ludzka ciekawość: jak będą mnie pamiętać ludzie, których mijam co dzień na ulicy, których spotykam w sklepie... - I czy będą w ogóle. - Właśnie. Pani Maria wstała i z filiżanką herbaty podeszła do okna, chwilę oboje milczeli. W końcu odwróciła się do Rafała, który teraz nie odrywał od niej wzroku. - Czego właściwie oczekuje pan po tym pobycie? - zapytała. - Bo ja wiem? Chciałbym dotrzeć do jakichś niepublikowanych tekstów, porozmawiać z ludźmi, którzy go znali, jak z panią, może poszukać ulic jego imienia - tu Rafał uśmiechnął się - i wreszcie poczuć miasto, w którym żył i pisał. - Mówi pan o nim jak o wieszczu. - Madame z powrotem usiadła, sprawiała wrażenie zainteresowanej. - Czy jego poezja jest wysoko ceniona? - Szczerze mówiąc... nie - nieznaczny, gorzki uśmiech wystąpił mu na twarz, po czym umknął. - Jego poezja jest formalnie bardzo przeciętna, a co do samej swojej treści raczej mało odkrywcza. Nie licząc oczywiście tych jego rozważań na temat „lokalnej pamięci”, które pojawiają się w kilku miejscach. To jest, moim zdaniem, bardzo ciekawe. - W takim razie - głos kobiety zabrzmiał nieco bardziej oschle - przyjechał pan tu tyle kilometrów, żeby wziąć pod lupę pracownię jakiegoś marnego wierszoklety, podążać jego śladami, a potem napisać o tym uczoną rozprawę? To swojego rodzaju perwersja, nie uważa pan? Rafał poczuł nagle chłód wiejący od kobiety. - Proszę mnie dobrze zrozumieć - zripostował. - Spytała pani, czy jest poetą w środowisku cenionym, odpowiedziałem zgodnie z prawdą: nie jest. Prawdę powiedziawszy jego wiersze w ogóle nie są zauważane, choć pojawiły się w kilku antologiach. Ale czytanie poezji to przecież sprawa indywidualna i ja jego wiersze lubię bardzo. Nie, to nie perwersja. To fascynacja twórczością przedwcześnie zmarłego poety i rzeczywistością, która za nią stoi. Ta rzeczywistość mnie pociąga, tę rzeczywistość chciałabym przez wakacje poznać. - Przez wakacje poznać rzeczywistość? - Pani Maria roześmiała się, ale już szczerze i bez cienia złości. - Co też pan opowiada? Ten chłopak przeżył tu dwadzieścia kilka lat („Dwadzieścia trzy” - wtrącił.), miał rodzinę, znajomych, zakochiwał się nieszczęśliwie i szczęśliwie odkochiwał, obserwował świat i opisywał go, rozmyślał o życiu i śmierci, i o swojej legendzie, a pan chce to wszystko poznać przez wakacje? Czy życie ludzkie, prawda, że krótkie, ale jednak życie, da się tak zminiaturyzować? Jeśli naprawdę chce pan go poznać, niech poświęci pan na to najbliższe dwadzieścia trzy lata - mówiła całkiem poważnie, ale lekko i bez emocji; raczej jakby dawała dobrą radę, niż ganiła. - Nawet nie zamierzam próbować! Poznawać poetę? Po pierwsze to niemożliwe, a po drugie... nieprofesjonalne - uśmiechnął się pojednawczo i madame również się uśmiechnęła. - Jedyne, czego oczekuję, to przybliżyć się choć trochę do tej jego legendy. - Już mówiłam: nie ma legendy. Szkoda, ale nie ma. - To też będzie jakiś wniosek. Do sprawy podchodzę na chłodno, sine ira et studio. - Słusznie - westchnęła - bo mógłby się pan rozczarować. Ciasta? - Nie chciałbym robić kłopotu. - To żaden kłopot - pani Maria poderwała się i zniknęła w kuchni. Po chwili pojawiła się z ciastem, smakowicie wyglądającym metrowcem. - Moja specjalność - rzuciła wesoło i nałożyła Rafałowi. Zachwycił się. - Powiedziała pani: dla policji sprawa od początku była jasna... - Tak. - Czyżby nie wszyscy byli pewni okoliczności? - Wie pan. To wtedy był znany człowiek, bardzo charyzmatyczny: za życia i nawet przez jakiś czas po śmierci. Pojawiały się wtedy różne insynuacje i domysły, ale wszystko, zdaje się, wyssane z palca. Tak czy inaczej ludzie są tylko ludźmi, a pamięć jedynie pamięcią i dziś sprawa nie budzi już żadnych emocji, a w każdym razie - zawahała się i zerknęła przenikliwie na gościa - nie na forum miasta... Rafał nachylił się: - A gdzieś budzi? - Jest taki klub - wyrzucała z siebie słowa, każde wymawiając jakby z osobna - klub miłośników jego poezji. Kilka osób zaledwie, ale chyba warto, żeby pan do nich zajrzał. Napiszę panu adres, ale to potem, potem. Teraz zapraszam ze mną, pokażę pokój. Wyszli z salonu, przez hol, przed dom, gdzie pani Maria pouczyła Rafała o drzewach i drzewkach, krzewach i krzaczkach, w przeważającej większości zasadzonych jeszcze przez jej ojca w niedużym, pagórkowatym ogrodzie, wskazała ławeczkę, na której wysiaduje godzinami z książką i wino pnące się po ścianach domu. Już wtedy, kiedy tu przyszedł wszystko to wyglądało urzekająco, ale teraz nie był w stanie oderwać oczu od tego pięknego widoczku; miał wrażenie, że właścicielka domu czekała na konkretny moment i kiedy nadszedł, zaczarowała swojego gościa. Wiedział już wtedy, że wynajmie pokój u madame niezależnie od warunków, jakie mu zaproponuje. „Dziwnie jestem spokojny - myślał - że pokoje gościnne są pierwsza klasa; pewnie trochę jak z braci Grimm, ale pierwsza klasa.” - Chodźmy, będzie pan miał osobne wejście - prowadziła go wąską ścieżyną pnącą się w górę wzdłuż domu, a Rafał zdumiony był tym całym mikrokosmosem: tyle cudów natury, tyle ciekawostek na tak małej przestrzeni, bo i dom i teren wokół były w zasadzie niewielkie. - Chcę zapłacić za dwa miesiące z góry - zawołał Rafał widząc pokoik. - Dokładnie tak sobie to wyobrażałem. Pani Maria roześmiała się i roztkliwiła. - Niech pan się rozgości, o siódmej zapraszam na kolację.

porównania do Buddy wyjaśnić własnie nie mogę :) nie to, że bym nie chciał, ale... jakoś nie mogę... generalnie jest niejednoznaczne; dziękuję za komentarz i pozdrawiam

Wyborne! Gratuluję.

Było dobrze po północy. Stałem oparty o parapet i w bezruchu patrzyłem przez okno. Była to chyba najmroźniejsza noc roku, a może i całego dwudziestopięciolecia, jakie pamiętam. Od samego patrzenia miałem gęsią skórkę; przy każdym głębszym wdechu w nosie czułem kryształki lodu, a w głowie ścisk. (Siła sugestii!) A wystarczyło przecież zamknąć żaluzje. Patrzyłem na uśpiony świat i przypomniały mi się słowa, które ktoś kiedyś do mnie powiedział: na takim mrozie chce się płakać. Dlaczego i ja nie śpię? Jeszcze chwila i po policzkach pociekną mi łzy. Poczułem się nieswojo, ale inaczej niż zwykle. Ktoś jeszcze był w pokoju. Nie bałem się, raczej nie chciałem spłoszyć gościa. Odwróciłem się powoli. Siedziała na łóżku: po turecku, owinięta kołdrą. Wyglądała jak Mały Budda. W koło unosił się zapach kadzideł. (Siła sugestii?) Podszedłem powoli, ale zatrzymałem się o kilka kroków od niej. Przyglądałem się jej z zainteresowaniem, w milczeniu, a ona nic sobie z tego nie robiła. Swoimi wielkimi, czarnymi oczami patrzyła jakby do wewnątrz, w siebie. Była nieobecna. - Ola? Co ty tu robisz? ? zapytałem wreszcie. - Jestem ? wyszeptała, a ja odniosłem wrażenie, że odpowiada na inne pytanie; może nawet komuś innemu. Usiałem na łóżku, obok niej. - Zimno ci? - Trochę ? odpowiedziała cicho, ale znów jakby nie mi. - Wyglądasz jak Mały Budda ? starałem się, żeby zabrzmiało to ciepło i zabawnie. - Tak? ? zapytała i spojrzała na mnie. Przez chwilę miałem nawet wrażenie, że złapałem z nią kontakt, ale tylko przez chwilę. Wstałem i zacząłem chodzić po pokoju. (Chyba mam problem!) Gdyby nie to, że byłem w bieliźnie, trzymałbym teraz pewnie ręce w kieszeniach spodni. Co chwila zerkałem na nią ukradkiem. Była śliczna jak nigdy, onieśmielająca i pociągająca zarazem, a jej twarz emanowała spokojem. Nie tym ziemskim, doczesnym, ale spokojem bogów Epikura. Cała ona, jak jakaś klasyczna rzeźba, emanowała tym spokojem i tylko głęboki, równy oddech świadczył o tym, że nie jest bezkrwistym, bezdusznym tworem jakiegoś Fidiasza. Znów przysiadłem i powiedziałem z bólem: - Nie możesz tu zostać. - Przecież chciałeś, żebym tu była ? ożywiła się trochę, a groźba powrotu do domu w środku mroźnej nocy nie zrobiła na niej wrażenia. - A twoi rodzice? Ty masz szesnaście lat ? chciałem jeszcze dodać, że ją odprowadzę, ale uświadomiłem sobie, że mieszka w innym mieście, o sto pięćdziesiąt kilometrów stąd. (Co ty tu robisz, moja Wenus?) Nie odpowiedziała. - Zaproponowałbym spacer, ale trochę zimno ? znów próbowałem być dowcipny. Nie odpowiedziała. Chciałem wstać po raz drugi, ale chwyciła mnie za rękę. Spojrzałem na jej smukłe palce, potem na przedramię i ramię. Skórę miała jak jedwab. - Nie idź ? wyszeptała. - Dobrze, nie pójdę. Ale uśmiechnij się do mnie. Uśmiechnęła się pokazując białe zęby. Lekko poruszyła przy tym głową i jej czarne, długie włosy zafalowały. (Gdyby wszystko było tak czarno-białe jak ona!) Czułem, że jest moja, ale bałem się jej dotknąć. Bałem się nawet dłużej zatrzymywać na niej wzrok. Bo czy to wypada gapić się na Małego Buddę? Chciałem, żeby wyplątała się z tej kołdry i żeby grzały ją moje ramiona. Ona też tego chciała. Patrzyłem przed siebie i udawałem, że nie czuję, jak kładzie głowę na moim ramieniu. Udawałem przed sobą. Obraz Małego Buddy oddalał się i zamazywał, a obok mnie siedziała już tylko śliczna dziewczyna owinięta kołdrą; z rozmarzonym spojrzeniem i kuszącym uśmiechem. Nigdy nie byłem tak zakłopotany, ale też nigdy tak szczęśliwy. (Żeby tak można tę chwilę chwycić i trzymać po koniec końców!) Przestawałem myśleć, zaczynałem czuć. (Niestety nie na długo?) - Przecież chciałeś, żebym tu była ? powtórzyła niepewnie. - Tak, chciałem. I chcę. Bardzo. Przylgnęła do mnie mocniej i objęła ramionami, a ja myślałem o tym, że moja sytuacja jest beznadziejna; i o tym, że myślę o tym, że moja sytuacja jest beznadziejna; i o tym, że myślę o tym, że myślę o tym, że moja sytuacja jest beznadziejna. Pragnąłem nie myśleć - pragnąłem czuć, ale obraz Małego Buddy powracał i nakładał się na obraz dziewczyny. Nienawidziłem siebie i miałem wrażenie, że ona też mnie nienawidzi. Musiałem z tym skończyć. - Nie możesz tu przychodzić ? powiedziałem stanowczo. Milczała. - Nie możesz tu przychodzić, rozumiesz? Milczała. Uwolniłem się z jej objęć, wstałem i podszedłem do okna. Otworzyłem żaluzje. Poczułem ucisk w głowie i kryształki lodu w nosie; i to, że mam znowu gęsią skórkę. Poczułem też, że zaczynam płakać. (Znowu siła sugestii?) Przetarłem szybko twarz i rozejrzałem się po pustym pokoju. Najwyższa pora, żeby iść spać.