„Opowieść wigilijna” to opowiadanie Charlesa Dickensa. Jak wskazuje tytuł, nawiązuje do tematyki Bożego Narodzenia. Ukazuje przemianę duchową skąpca Ebenezera Scrooge'a. Opowiadanie ukazało się po raz pierwszy w grudniu 1843 roku.
Oryginalny tytuł utworu brzmi „A Christmas Carol”, czyli „Kolęda bożonarodzeniowa”. Doskonale oddaje to kompozycję dzieła. „Opowieść wigilijna” to opowiadanie. Jest to krótki utwór literacki o prostej akcji. Fabuła jest w zasadzie jednowątkowa, wydarzenia koncentrują się wokół postaci Scrooge'a i jego relacji z otoczeniem. Dickens przytacza losy rodziny Cratchitów, jednak są one ściśle powiązane z historią Scrooge'a.
Opowiadanie jest pisane prozą. Nie ma jednak tak zwartej i uporządkowanej kompozycji jak nowela. Występują liczne postaci drugoplanowe, opisy przyrody czy bohaterów lub dygresje. Autor mógł więc pozwolić sobie na większą swobodę. W przeciwieństwie do noweli, w „Opowieści wigilijnej” nie można wyróżnić jednego, jasnego punktu kulminacyjnego. Opowiadanie zawiera też elementy dialogu. Czytelnik zdobywa wiele informacji z rozmów bohaterów, a nie wyłącznie opisów. Ze względu na tytuł i świąteczną tematykę, kompozycja utworu jest charakterystyczna. Został podzielony na pięć części, które można porównać do kolejnych strof kolędy.
W utworze pojawia się narracja trzecioosobowa. Narrator nie bierze udziału w przedstawionych wydarzeniach. Doskonale zna jednak postaci. Wie też, co myślą i czują. Nie wyraża wprost swoich opinii, czytelnik ma duże możliwości własnej interpretacji. Ze słów narratora można jednak wyczytać, jakie są jego opinie na temat przedstawianych przez niego bohaterów i wydarzeń. Narrator zna nie tylko teraźniejszość, ale też przeszłość i przyszłość postaci.
Ze względu na sposób narracji, opowiadanie można też określić mianem gawędy. Jest to gatunek wywodzący się z przekazów ustnych, wygłaszanych podczas spotkań towarzyskich. Charakteryzuje się więc otwartą kompozycją, swobodą w prowadzeniu wątków oraz licznymi powtórzeniami. „Opowieść wigilijna” stanowi połączenie luźnej w formie gawędy oraz bardziej uporządkowanej formy opowiadania.
Charles Dickens był angielskim pisarzem, tworzącym w epoce wiktoriańskiej. Swoją twórczością sprzeciwiał się jednak ówczesnej moralności oraz sytuacji ludzi ubogich. „Opowieść wigilijna” to głos sprzeciwu wobec wyzysku ubogich przez zamożnych. Dickens ukazał zepsucie ludzi bogatych, na przykładzie bezdusznego Scrooge'a.
W utworze przeplatają się elementy realistyczne i fantastyczne. Obraz codziennego życia Scrooge'a to historia, która mogłaby przydarzyć się w prawdziwym życiu. Podobnie jest z ubóstwem Boba Cratchita, głowy wielodzietnej rodziny. Scrooge został jednak odwiedzony przez ducha swojego wspólnika oraz trzy zjawy, związane z Bożym Narodzeniem. Elementem fantastycznym są również podróże Scrooge'a w przeszłość i przyszłość. Zakończenie opowiadania jest już jednak jak najbardziej realistyczne.
„Opowieść wigilijna” okazała się prawdziwym sukcesem Charlesa Dickensa. Na stałe zapisała się w kanonie światowej literatury i należy do najbardziej znanych utworów o tematyce świątecznej.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.