Interpretacja zakończenia Przedwiośnia

Autorką opracowania jest: Adrianna Strużyńska.

Zakończenie powieści Stefana Żeromskiego „Przedwiośnie” jest otwarte i niejasne. Autor ukazuje rozdarcie młodego człowieka, który dostrzega słabości każdej z koncepcji odrodzenia Polski. Postępowanie Baryki jest wyrazem młodzieńczego buntu oraz poszukiwania nowej drogi dla siebie i ojczyzny.

Powieść kończy marsz robotników na Belweder. Zamieszki zapoczątkowały wydarzenia w jednej z fabryk. Pracownicy zbuntowali się, gdy zarząd odmówił im podwyżek. Wyrzucili więc kierownika i przejęli kontrolę nad zakładem. Robotnicy z całej Warszawy postanowili sprzeciwić się zamykaniu fabryk, masowym zwolnieniom oraz rosnącym cenom, dlatego ruszyli z Nowego Światu w stronę Belwederu.

W pierwszym szeregu szedł Cezary Baryka, pod ramię ze swoim kolegą Antonim Lulkiem, zagorzałym komunistą. Baryka wyróżniał się z tłumu, ponieważ miał na sobie polski mundur z czasów wojny polsko-bolszewickiej. Przed Belwederem ustawiły się szeregi konnej policji i piechoty. Jeden z oficerów wpatrywał się w Barykę. Cezary odłączył się od tłumu i na jego czele ruszył w stronę wojska. W tym momencie, powieść się kończy. W ekranizacji powieści reżyserii Filipa Bajona, Baryka zginął przed Belwederem. Żeromski powstrzymał się jednak od tak zdecydowanego zakończenia. Pozostawił jego interpretację czytelnikowi.

Baryka urodził się i wychował w rosyjskim Baku. Jego rodzice byli Polakami, ale chłopak nie znał swojej ojczyzny. Tożsamość narodowa Cezarego kształtowała się powoli. Początkowo był rozczarowany, ponieważ opowieści ojca o szklanych domach i nowoczesnej cywilizacji okazały się nieprawdą. Z czasem, Cezary zaczął interesować się przyszłością Polski i kształtować własne poglądy polityczne.

Baryka prowadził długie dyskusje z patriotą Gajowcem i komunistą Lulkiem. Z żadnym z nich w pełni się nie zgadzał. Cezary wierzył, że Polska stanie się silna, dzięki reformom zapowiadanym przez narodowców. Zmiany były zbyt powolne, rząd zajmował się głównie dyskusjami, a nie zdecydowanym działaniem. Jako nastolatek, Baryka bezkrytycznie popierał komunizm, gdy jednak zobaczył skutki rewolucji w Baku, zmienił zdanie. Jego uczestnictwo w demonstracji jest zaskakujące, ponieważ niewiele wcześniej opuścił zebranie komunistów. Baryka miał odwagę stwierdzić, że klasa robotnicza nie jest gotowa na przejęcie władzy w kraju.

Postępowanie bohatera w ostatniej scenie powieści ukazuje jego indywidualizm. Baryka nie zgadzał się na wyzysk najuboższych, dlatego wziął udział w marszu. Miał na sobie mundur, co świadczy o trosce o losy Polski i patriotyzmie. Cezary wyraził swój bunt i niezgodę na otaczającą rzeczywistość. Wciąż znajdował się pod wpływem rozmowy z dawną kochanką, Laurą, która sprawiła, że wróciło do niego uczucie niesprawiedliwości.

Bohater inspirował się otaczającymi go ludźmi. Ukształtował swój własny światopogląd, będący syntezą patriotyzmu i komunizmu. Uczestnictwo w marszu było dla Cezarego wyrazem młodzieńczego buntu. Chłopak pragnął żyć w silnej, wolnej Polsce, zamiast tracić najpiękniejsze lata życia na wojny i krwawe rewolucje. Zakończenie powieści jest otwarte. Żeromski wyraził w ten sposób niepewność, nie tylko co do dalszych losów Baryki, ale też całej Polski.


Przeczytaj także: Przedwiośnie jako powieść społeczna

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.