Hamlet - kompozycja, język i styl

Autorką opracowania jest: Natalia Dąbrowska.

Hamlet podzielony jest na pięć aktów. Akt I zawiera pięć scen, akt II liczy ich jedynie dwie, akt III ma cztery sceny, akt IV siedem i akt V dwie sceny. Trzeba jednak zaznaczyć, że taki podział na akty i sceny nie pochodzi bezpośrednio od pisarza.

W związku z powyższą uwagą, warto Hamleta podzielić na części, biorąc pod uwagę przede wszystkim bieg akcji dramatycznej. W ten sposób dostrzeżemy w dramacie wyraźnie klarujące się trzy części. Pierwsza część to ekspozycja tragedii – będzie ona bezpośrednio odpowiadać aktowi I. Część ta obejmuje dwie noce oraz jeden dzień. Część druga obejmuje wydarzenia mające miejsce od udawania przez Hamleta choroby psychicznej, aż do spotkania na równinie duńskiej armii norweskiego księcia Fortynbrasa. Są to około 3 miesiące – biorąc pod uwagę wzmiankę, że od spotkania z duchem minęły dwa miesiące. Część trzecia kończy się śmiercią bohaterów tragedii – Gertrudy, Klaudiusza, Laertesa i Hamleta.

Biorąc pod uwagę budowę tragedii, trzeba zauważyć, że Szekspir posługiwał się w dużej mierze wierszem. W oryginalnej angielskiej wersji językowej jest to biały dziesięciozgłoskowiec – pentametr jambiczny. Jednak w Hamlecie są także partie pisane prozą. Nie powinno to jednak nikogo dziwić – zabieg ten jest typowy dla epoki teatru elżbietańskiego. Jak wyjaśnia Włodzimierz Lewik, literaturoznawca: (…) proza zgodnie z elżbietańską konwencją służy raczej partiom wyjaśniającym czy odprężającym akcję, natomiast wiersz – partiom wyraźnie emocjonalnym. [cyt. za: W. Szekspir, Hamlet, wstępem opatrz. W. Lewik, tłum. J. Paszkowski, wyd. PIW, Warszawa 1973, s. 21.]

Pod względem językowym sztuka jest bardzo zróżnicowana. Każda z postaci mówi własnym, zindywidualizowanym językiem, który podkreśla ich cechy charakteru. I tak Hamlet wygłasza filozoficzne i moralne przemówienia, bardzo literackie i poetyckie w wyrazie, Gertruda wyraża się dość prosto i jasno, w wypowiedziach Laertesa wyraźnie zaznacza się jego porywczość. Bardzo ważnym sposobem opisu i oceny świata w przypadku księcia duńskiego jest ironia. Wytrawny czytelnik dostrzeże, że Hamlet tylko udaje szalonego i obłąkanego, w rezultacie jest spostrzegawczym i negatywnie oceniającym rzeczywistość humanistą.

Wirtuozeria języka Szekspira oraz artyzm jego dzieła niewątpliwie sprawiły, że Hamlet to utwór ponadczasowy: Hamlet jest dziełem złożonym pod względem problemowym i językowym. Dzięki bezpośredniości, a czasem dosadności języka, tchnie autentycznością przeżyć postaci i pozwala w pełni wczuć się w ich rozterki. Za sprawą odpowiedniej stylistyki do powszechnej świadomości ludzi wykształconych weszły celne ogólne sformułowania natury filozoficznej. Funkcjonują one w języku wielu narodów jako cytaty niewielkich rozmiarów lub nieco sparafrazowane wypowiedzi, np. Być albo nie być…, Słowa, słowa, słowa. [cyt. za: Biblioteczka opracowań: Hamlet, oprac. U. Lementowicz, wyd. Biblios, Lublin 2003, s. 22.]


Przeczytaj także: Romeo i Julia - kompozycja, styl, akcja

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.