Utwór Horacego „Pieśń zimowa” zawiera porady dla czytelnika. Poeta tłumaczy, jak należy podchodzić do życia i wszystkich wiążących się z nim trudności. W prosty sposób wyjaśnia założenia filozofii epikurejskiej.
Pieśń to gatunek liryczny wywodzący się z obrzędów religijnych i towarzyszącej im muzyki. Nowożytna forma pieśni została zaczerpnięta właśnie z twórczości Horacego, który zaczął traktować ją, jako samodzielną formę literacką. „Pieśń zimowa” składa się z sześciu czterowersowych strof. Liczba sylab w obrębie wersu nie jest jednak stała i waha się od siedmiu do trzynastu. Pojawiają się rymy w układzie abcb.
Ze względu na tematykę, pieśń należy do liryki refleksyjnej. Podmiot liryczny wyjawia swoje poglądy na temat ludzkiego życia i wpływu bogów na los człowieka. Jest człowiekiem dojrzałym, mądrym i doświadczonym. Swoje słowa kieruje do fikcyjnego młodzieńca, Taliarcha, stworzonego na potrzeby utworu. Pieśń można więc zaliczyć do liryki inwokacyjnej. Pojawiają się apostrofy („spójrz na szczyt Sorakte”, „drew dorzuć do ognia”, „amforę wydobądź czteroletniego Sabina”, „place nawiedzaj, „z ramienia weź lub z paluszka mało spornego pierścień”).
Warstwa stylistyczna utworu nie jest zbytnio rozbudowana. Zastosowano liczne epitety („białej szacie”, „ostrym śniegiem”, „czteroletniego Sabina”, „srogie wiatry”, „czarne cyprysy”, „stare jesiony”, „szczerą ochotą”, „śmiech zdradny”), ożywienia („rzeki ostrym mrozem ścięte stanęły”, „idzie zima”) oraz metafory („póki lata zielone nie znają siwizny”). Pojawiają się też przerzutnie.
Utwór zawiera prostą, klarowną receptę na życie. Podmiot liryczny stawia się w roli mentora, doradzającego Taliarchowi. Nie ujawnia żadnych informacji na temat swojego ucznia, wiadomo jedynie, że jest to młody mężczyzna. Z pewnością posiada wiele zapału, ale brakuje mu doświadczenia życiowego, które posiada osoba mówiąca.
Jak wskazuje tytuł, sytuacja liryczna ma miejsce zimą. Podmiot liryczny pokazuje Taliarchowi śnieg na szczycie Sorakte. Jest to góra w pobliżu Sabinum, gdzie żył Horacy. Śnieg pokrył też drzewa w lasach, rzeki przestały płynąć, zostały ścięte lodem. Osoba mówiąca nie zamierza jednak narzekać na chłód, nie potrzebuje wiele do szczęścia. Każe Taliarchowi dorzucić drew do ognia oraz przynieść amforę z lokalnym winem - Sabinem. Tylko tego potrzeba, aby przetrwać zimowe wieczory. Podmiot liryczny nakazuje resztę zostawić bogom. Człowiek powinien troszczyć się tylko o zdobycie dóbr, koniecznych do przeżycia. Bardziej skomplikowane kwestie leżą w rękach bóstw.
Podmiot liryczny docenia potęgę bogów, którzy potrafią kontrolować siły przyrody. Radzi więc Taliarchowi, aby nawet nie próbował przewidywać przyszłości, ponieważ jest to strata czasu. Żaden człowiek nie jest w stanie stwierdzić, co się stanie. Osoba mówiąca uważa, że młody człowiek z radością powinien przyjmować wszystko, co przynosi los. Taliarch nie powinien tracić najpiękniejszych lat życia na narzekanie, ale starać się czerpać to, co najlepsze z każdej chwili. Podmiot liryczny przypomina także, aby nie unikać zabawy. To w młodości ma się najwięcej sił na biesiadowanie w gronie przyjaciół, dlatego należy korzystać z życia. Dopóki Taliarch jest młody, powinien poznawać nowych ludzi, unikać samotności. Podmiot liryczny zachęca go, aby odwiedzał Pole Marsowe, najpiękniejszy rzymski plac, na którym spotykała się elita młodzieży.
Nie należy zapominać również o miłości. Wieczorami Taliarch powinien znaleźć czas na randki. Młodość to najlepszy czas, aby znaleźć przyszłą żonę, która będzie towarzyszyć mu do końca życia. Niestałość uczuć jest jednak typową cechą młodych ludzi, w której osoba mówiąca nie widzi nic złego. Nie należy działać wbrew swojej naturze i unikać romansów. Aby poznać życie, trzeba zebrać, jak najwięcej doświadczeń.
Horacy nawiązuje w ten sposób do filozofii empirycznej, która zakładała, że głównym źródłem poznania są doznania zmysłowe. Podmiot liryczny przedstawia sposób poznawania młodych dziewcząt, popularny w starożytnym Rzymie. Chęć flirtu wyraża śmiech dziewczyny, wtedy zalotnik może zabrać z jej palca pierścień. Prośby o oddanie ozdoby są pretekstem do zawarcia znajomości. Niezaciśnięta dłoń kobiety oznacza przychylność. Podmiot liryczny chce podzielić się z Taliarchem całym swoim doświadczeniem, ponieważ życzy mu, jak najlepiej. Chce, aby młodzieniec pomyślnie ułożył sobie życie i był szczęśliwy.
Pieśń przedstawia założenia filozofii epikurejskiej, której twórcą był grecki filozof Epikur. Epikurejczycy uważali, że życie szczęśliwe jest życiem moralnym. Człowiek powinien więc poszukiwać przyjemności i unikać cierpienia. Zwolennicy filozofii epikurejskiej chcieli wieść spokojne, harmonijne życie w towarzystwie przyjaciół. Poglądy podmiotu lirycznego obrazuje również sentencja carpe diem (chwytaj dzień). Należy czerpać z każdego dnia to, co najlepsze, ponieważ przyszłość jest niepewna. Epikureizmu nie można jednak mylić z hedonizmem. Epikurejczycy we wszystkich swoich działaniach zachowywali umiar, nie dążyli do osiągnięcia przyjemności za wszelką cenę.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.