Utwór Kazimiery Iłłakowiczówny „Błękitna chwila” jest jednym z najbardziej znanych wierszy miłosnych poetki. Symbolem miłości staje się tutaj biały żagiel, gnany wiatrem, który porywa kochanków. Poetka nie przedstawiła uczuć w delikatny, subtelny sposób, ale jako gwałtowną siłę, której nie można się oprzeć.
Wiersz składa się z czterech strof, z których trzy są sześciowersowe, a jedna - pięciowersowa. Pojawiają się rymy parzyste (aabb), których układ jest zmieniony jedynie w strofie trzeciej - najkrótszej.
Wiersz należy do liryki bezpośredniej, podmiot liryczny ujawnia swoją obecność. Świadczy o tym zastosowanie czasowników w pierwszej osobie liczby pojedynczej i odpowiednich zaimków („rozścielę”, „połóż mi rękę”, „nie chcę widzieć”). Osoba mówiąca to zakochana kobieta wyczekująca spotkania ze swoim ukochanym. Wypowiada się również w imieniu swoim i swojego partnera, pojawiają się czasowniki w pierwszej osobie liczby mnogiej oraz odpowiednie zaimki („nic nam nie grozi”, „jesteśmy”, „dzisiaj jest nasze”). Utwór należy do liryki zwrotu do adresata, podmiot liryczny bezpośrednio kieruje słowa do adresata wiersza, ukochanego mężczyzny („połóż mi rękę pod senną głowę”).
Warstwa stylistyczna utworu jest rozbudowana, poetka zastosowała wiele środków poetyckich. Cały wiersz opiera się na przedstawieniu uczuć między parą zakochanych, przeplatanym plastycznym opisem otaczającej ich przyrody. Natura jest dzika, nieujarzmiona, przypomina krajobraz romantyczny. Pojawiają się więc liczne epitety („rozpalonym zboczu”, „wiatr przedwieczorny”, „ostrym jałowcem”, „dzikim, górskim manowcem”, „żaglem białym”, „ziół pachnących”, „senną głowę”). Wypowiedź podmiotu lirycznego ma charakter przenośny, poetka użyła wielu metafor („na rozpalonym zboczu rozścielę wiatr przedwieczorny”, „za zapomnienia górą i rzeką”, „czas coraz pustą napełnia czaszę”, „oczy, zamknięte pocałunkami”). Przedmioty nabierają cech ludzkich, zastosowano personifikacje („zdeptany piołun wonią oddycha”). Obecne są również porównania („żagiel, w błękicie jak skrzydło - biały”, „serce zamiera, jak ptak pod dłonią”). Na rytm utworu wpływają powtórzenia („dom jest daleko, świat jest daleko”, „jesteśmy wolni, jesteśmy sami”). Opis jest plastyczny, przemawia do wszystkich zmysłów czytelnika. Zakochani znajdują się na łonie na natury, gdzie otacza ich bogactwo barw, zapachów i dźwięków.
Miłość jest porównywana w utworze do białego żagla, szarpanego przez morski wiatr. Uczucie zakochanych przypomina właśnie huragan, który porywa i odbiera kontrolę nad ich postępowaniem. Para przenosi się w świat miłosnych uniesień, miłość została przedstawiona w gwałtowny, zmysłowy sposób. Zakochani wciąż pragną swojej obecności, zapominają o całym świecie.
Z utworu wynika, że kobietę i mężczyznę łączy zakazana miłość. Czują ulgę, ponieważ znajdują się z dala od domu, więc nikt nie przyłapie ich podczas schadzki. Widocznie ich uczucie jest nieakceptowane przez społeczeństwo, spotykają się z krytyką i odrzuceniem wśród najbliższych. Miłość jest jednak silniejsza, niż rozsądek dlatego zakochani nie zamierzają z siebie rezygnować. Ukrywają się z dala od ludzi, obserwuje ich jedynie przyroda. Natura nie ocenia, sprzyja kochankom, ponieważ nie zważa na społeczne konwenanse. Para może więc czuć się bezpiecznie za górą i rzeką, które kryją ich przed światem.
W utworze dużą rolę odgrywa czas, podmiot liryczny porównuje ze sobą wczoraj, dzisiaj i jutro. Miłość jest szalona, odbiera rozsądek, zakochani nie są w stanie myśleć logicznie. Wczoraj nie ma dla nich żadnego znaczenia, liczy się tylko chwila obecna, ponieważ są razem. Poetka przedstawia dionizyjski model szalonej miłości, niezważającej na wszelkie przeszkody.
Zakochani kierują się hasłem carpe diem, chwytają każdy dzień, starają się czerpać z niego jak najwięcej, ponieważ nie wiedzą, co spotka ich w przyszłości. Główną siłą ich uczucia jest beztroska, niemyślenie o kolejnych dniach. Para nie planuje przyszłości, nie widzi co nadchodzi, ich oczy są „zamknięte pocałunkami”. Są w stanie myśleć tylko o namiętności, która ich połączyła i korzystają ze swojej obecności.
Miłość jest niezwykle mocna, ale być może chwilowa. Zakochani nie rozmawiają o problemach, nie są gotowi zmierzyć się z rzeczywistością, która niesie wiele przeszkód i trosk. Ich uczucie jest zakazane, grzeszne. Znajdują jednak dla niego wytłumaczenie, w końcu miłość odbiera im rozsądek, przejmuje kontrolę nad życiem. Są niezdolni do refleksji nad własnym postępowaniem, ze względu na gwałtowne uczucia. Można porównać ich do łodzi niesionych wiatrem po morzu, nad którymi nikt nie ma już kontroli.
Zakochani czują prawdziwą wolność, tylko jeśli są sami. Świat zewnętrzny wiąże się z ograniczeniami, społecznymi konwenansami i obowiązkami, które zabierają im czas. Para korzysta z każdej chwili, ale czas nieubłaganie upływa. Żadne spotkanie nie może trwać wiecznie, zakochani kiedyś będą musieli przestać się ukrywać. Unikają tematu przyszłości, ponieważ nie mają planów, czują się niepewni. Nasuwa to pytanie o istotę ich miłości. Z pewnością jest ona niezwykle silna, ale być może też krótkotrwała, brakuje jej perspektyw na przyszłość. Za kilka lat, kochankowie prawdopodobnie będą wspominać swoje uczucie z rozrzewnieniem, ale przejdzie ono do historii.
Zakochani jednak na to nie zważają, miłość odebrała im zdolność logicznego myślenia. Nie są w stanie spojrzeć w przyszłość, ponieważ być może ona nie istnieje, ich losy niebawem się rozejdą. Nawet najsilniejsze uczucia czasem nie kończą się szczęśliwie. Znaczący jest również tytuł utworu, miłość osoby mówiącej i jej kochanka jest właśnie „błękitną chwilą”. Zakochani nie planują wspólnego życia, mają dla siebie wyłącznie moment, zanim wrócą do szarej codzienności. Wskazuje na to też kolor błękitny, który można odnieść nie tylko do barwy wody, na której widać biały żagiel, ale traktować jako symbol krótkotrwałej miłości. Błękit jest kolorem niebiańskim, oznacza sielankę, ale też lekkość i zwiewność. Chwile łączące zakochanych są piękne, ale też ulotne i szybko przeminą.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.