Wiersz Adama Mickiewicza „Polały się łzy” jest jednym z „Liryków lozańskich”, powstałych gdy poeta pracował, jako profesor literatury, w tym szwajcarskim mieście. Został napisany w latach 1839-1840, które były trudnym okresem w życiu autora. Z tego powodu, przeszło czterdziestoletniemu Mickiewiczowi towarzyszyły gorzkie refleksje na temat dorosłego życia.
Charakterystyczną cechą wiersza jest jego zwięzłość. Z czasem Mickiewicz coraz bardziej kondensował treść swoich utworów i odchodził od rozbudowanych form literackich. Wiersz składa się z zaledwie pięciu wersów. Wers „polały się łzy me czyste, rzęsiste” powtarza się na początku i końcu utworu, pełni funkcję klamry kompozycyjnej. Środkowe trzy linijki są zwięzłym opisem trzech etapów życia podmiotu lirycznego: dzieciństwa, młodości i dorosłości.
Utwór należy do liryki bezpośredniej, osoba mówiąca ujawnia swoją obecność. Świadczy o tym zastosowanie odpowiednich zaimków („me”, „moją”, „mój”). Poeta zastosował rymy żeńskie wewnętrzne oraz rymy klauzulowe o układzie abcba. Liczba sylab różni się w zależności od wersu.
Mimo zwięzłej formy, warstwa stylistyczna utworu jest dość bogata. Najważniejszą rolę odgrywa instrumentacja zgłoskowa, zastosowano nagromadzenie głosek zwarto-wybuchowych i szczelinowych. Imituje to efekt kapiących na podłogę łez. Pojawiają się epitety („dzieciństwo sielskie, anielskie”, „wiek męski”). Na rytm utworu wpływają anafory, wszystkie wersy rozpoczynają się od słowa „polały” lub „na”.
Wiersz stanowi krótki zapis rozmyślań nad życiem poety. Powtarzające się słowa na temat płaczu podkreślają, że podmiot liryczny jest rozgoryczony swoim losem, niezadowolony z tego, co udało mu się osiągnąć.
Osoba mówiąca podsumowuje każdy etap życia zaledwie jednym wersem. Jest załamana, nie ma już nadziei na poprawę, popełnionych błędów nie da się naprawić. Podmiot liryczny czuje rozpacz, ponieważ zdaje sobie sprawę z przemijania i konieczności istnienia w poczuciu niespełnienia.
Jako najlepszy i najszczęśliwszy etap życia, zostaje przedstawione dzieciństwo. Poeta określił je jako anielskie, pełne sielankowej radości. Później nastąpiła młodość, podporządkowana dążeniu do osiągnięcia wygórowanych ideałów, ale też naiwna i bezkrytyczna. Obecnie poeta osiągnął już wiek męski, przepełniony goryczą i poczuciem klęski.
Łzy kapią na podsumowanie każdego etapu życia podmiotu lirycznego. Płacze z tęsknoty za szczęśliwym dzieciństwem, gdyż nie ma do niego powrotu. Żal wywołuje również młodość, ponieważ osoba mówiąca nie zdołała spełnić swoich marzeń, zrealizować idei, w które tak szczerze wierzyła. Również teraźniejszość jest wypełniona łzami, podmiot liryczny płacze z powodu rozgoryczenia i bezsilności.
Ze względu na kontekst biograficzny, podmiot liryczny można utożsamiać z samym Adamem Mickiewiczem. Poeta mierzył się z wieloma problemami, czuł zmęczenie życiem na emigracji, martwił się o losy ojczyzny. Również jego prywatne życie nie było w tym okresie łatwe, Mickiewicz miał trudności z utrzymaniem rodziny, żona zmagała się z chorobą psychiczną. Łzy przedstawione w utworze mają moc oczyszczającą, terapeutyczną. Wyrażenie swoich emocji ma prowadzić do osiągnięcia wewnętrznej harmonii i spokoju ducha.
Wiersz stanowił zapowiedź przemiany w życiu poety, obrania nowego kierunku jego twórczości. Utwór ma nie tylko wymiar biograficzny, ale też uniwersalny. Podmiot liryczny chce uświadomić czytelnika o nieuchronności przemijania, skłonić go do refleksji nad życiem, które wciąż się zmienia. Nie można zatrzymać ani dobrych, ani złych chwil.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.