Bogobojnia

Oxyvio, czytałam wiele razy i wracam z przemyśleniem, choć nadal jestem w kropce :)
Co do Twojej sprawności poetyckiej - jest poza dyskusją i już nie raz się o tym przekonałam. Jednak treść wiersza sprawia mi problem, choć wydaje mi się, że rozumiem intencję.
Odbieram ten wiersz nie jako wyraz fundamentalnych przekonań kreujących światopogląd (nie "przede wszystkim"), lecz jako próbę przekazania pewnej myśli, z jednoczesnym "uwikłaniem" jej (nie chodzi mi o zaplątanie, bardziej o osadzenie w czymś) w tych - na marginesie światopoglądu - racjach, przewodzących jednak treści. No bo kanwa musi być. Więc uważam, że ta myśl zawiera się głównie w dwóch fragmentach:

I dalej się buduje człowiek
za Bogiem w tajnej, świętej zmowie,
daną planetę zmniejsza, zmienia,
tropi Wytwórcę, gubi ślad.

przez ten właśnie fragment myślę, że Twój wiersz nie stanowi wcale o początkach stworzenia (że to był tylko narracyjny epilog), a chodzi o antropocentryczność w tym sensie, że człowiek sam siebie postrzega za zdolnego "wyprzedzić" zamysł Boski - tropi ślady i próbuje dojść tego, co poza nim (jego możliwością); zmniejsza i zmieniaplanetę, czyli uważa siebie za siłę bardziej sprawczą niż Bóg (i dlatego za Bogiem). Myślę też, że o ile odniesienie do początku stworzenia nie ma wielkiego związku z Twoją religijnością, to ten antropocentryzm może być lekką ironią. Jest rzeczywiście tak, że człowiek żyje wewnątrz kultury, z której dopiero rozwija się cywilizacja, a tylko ludzie jako rozumne istoty mają tworzycielskie powołanie - m.in. czynienia sobie Ziemi poddanej i na swój użytek. Ale Twój fragment, to właśnie ironia z postawy uzurpującej sobie niemal boski "przywilej" - gdy ze swojego powołania człowiek czyni świętą zmowę. I tutaj była dotychczas moja kropka, ale już zniknęła. Idę w stronę ironii.

Drugi fragment:

Teraz energia samotworna
umysły tworzy niepokorne:
w ludziach się budzi wtórnym śnieniem,
rozdrabnia na miliardy czas.

to kontynuacja poprzedniego i dopowiedzenie. człowiek "centryczny" w swoim pojęciu, uważa, że stwórstwo to jego domena - niepokorny umysł, który rozdrabnia czas - każde następne pokolenie ze zwielokrotnioną siłą ma w tej tajnej zmowie brać udział.

Uff... :) tak przebrnęłam przez Twój wiersz, Oksywio i w takim ujęciu lekkiej ironii myślę, że pojmuję. Natomiast światopoglądowo pewnie się różnimy - ja stoję na stanowisku religii katolickiej, czyli Bóg stworzył świat i nie zostawił go samego sobie, wszystko co się dzieje, ma jakiś sens, nie istnieją przypadki, człowiek ma nieśmiertelną duszę, każdy gram istniejącej we wszechświecie materii czemuś służy etc.

Wybacz mi przydługi komentarz, to raczej operacja na otwartym sercu - zachęcałaś mnie ostatnio, bym dzieliła się swoją refleksją, więc pozwoliłam sobie, mam nadzieję, że nie dokonując nadinterpretacji.
Wydaje mi się, że mogłaś ten wiersz napisać w przerwie do kawy ;) w tym sensie, że nie miał być wcale jakąś manifestacją poglądów, tylko przekazaniem jednej myśli, ubranej w konieczną(?) parafkę. I tym stwierdzeniem chciałam jedynie podkreślić Twoją poetycką sprawność!

Ojj, kończę, bo to i tak za dużo.

Pozdrawiam najserdeczniej, kłaniam się niziutko,
in-humility.


P.S. Zgadzam się całkowicie z poprzedzającym mój, wpisem Baby Izby!

Nato, niech Ci nie będzie przykro. Rozumiem Cię, każdy ma swoje odczucia, Ty masz akurat takie - nie ma sprawy.
Dzięki, że byłaś i pochyliłaś się nad moim wierszem. :-)
Serdeczności.

Babo droga, dziękuję Ci bardzo za przemiłe słowa pod moim adresem. Przeceniasz mnie, nie jestem nikim znanym ani ogólnie cenionym. ;-)))
Ogromnie też jestem Ci wdzięczna za to, że spojrzałaś na wiersz jak na utwór artystyczny, a nie wywód naukowy czy religijny.
Pozdrawiam z nie mniejszym uznaniem. :-)
Dla mnie jesteś znana i ceniona. Ilu z 'naszych' wydało swoje utwory? Ilu mamy na orgu tak dobrze posługujących się polszczyzną? Ile osób czyta Twoje wiersze? Do tego jesteś osobą skromną.
Uściski
- baba
Dużo osób wydało, m. in. Magda Tara. A przede wszystkim - każdy może. :-)
Uściski serdeczne.

Bóg jest w tym wierszu pierwotną siłą sprawczą, która zaprogramowała wszechświat i pchnęła go do życia. Ten wszechświat rozwija się według owego pierwotnego projektu, a niektórzy wierzą, że Bóg - Energia sprawcza - Natura jest po prostu we wszystkim, w każdej cząstce wszechświata, dlatego świat się "samotworzy" - tu już sam Czytelnik może sobie dopisywać scenariusze. Ale rzeczywiście nie o tym jest wiersz, to tylko taki prolog.
Masz rację, że wiersz jest o tym, iż jednym z programowych produktów tej ewolucji wszechświata jest życie, a wraz z nim - człowiek. Zaś człowiek - jak napisałaś - otrzymał zdolność tworzenia i zmieniania świata. I owszem, jest tu nieco mojej ironii - człowiek jest pełen pychy, wydaje mu się, że jest najmądrzejszy i najważniejszy na Ziemi, i że ma prawo tą Ziemią rządzić, przebudowywac ją dowolnie... Teraz już wiemy, że nie, że to byl zasadniczy i zguby błąd w rozumowaniu, i że prawdopodobnie zaprowadzi nas to do jakiejś wielkiej tragedii - na to wygląda.
Ale ironia jest tu skierowana nie tylko w człowieka - również w owego Boga, który dał nam taką a nie inną naturę (zdolność tworzenia i zmieniania Ziemi), po czym poszedł sobie "na spacer" i zostawił nas z tą zabójczą skłonnością, nieświadomych, że kiedyś zniszczymy Ziemię, przynajmniej w takiej postaci, w jakiej daje nam ona życie. Ukradliśmy Bogu jabłka dobra i zła - ale boskiego, a nie ludzkiego. My ciągle jeszcze nie wiemy, co dla nas dobre, a co złe.
Jasne, że postać Boga w tym wierszu nie ma nic wspólnego z moją religijnością. Jest symbolem, zrozumiałym dla każdego człowieka w naszej kulturze. Cały wiersz jest metaforą, a nie wywodem filozoficzno-religijnym. Masz rację. :-)
W ogóle wyśledziłaś mój zamysł doskonale.
Bardzo serdecznie dziękuję i kłaniam się nisko przed wspaniałą Poetką i Czytelniczką. :-)
(I nie przeceniajcie mnie z Babą, bo mi głupio, okrutnie się rumienię, zwłaszcza, że obie świetnie piszecie).

i co mam napisać ? że narzucasz swoje poglądy , z którymi nie wszyscy się zgodzą ? Napiszę , że masz prawo uliteralniać swoje wyobrażenia . Tępy czytelnik się pogniewa , obrazi , nawet zobrazoburzy ... A ja - chociaż z treścią polemizuję ... , ;-) , uśmiecham się ... Do wiersza . Znowu przeplatane lepsze fragmenty ze słabszymi . Warto ten wiersz trochę , powiedziałbym - ścieśnić ... Serdecznie :-)

Oksywio,
Ostatnio Twoje wiersze są pełne niepokoju i pełne jakiś refleksji niespokojnych. Myśl ubrana w twoją poetykę zahacza o kosmos, Boga, nieskończoność, wielkie wybuchy i pytania. Próbujesz sobie i nam podpowiedzieć lub odpowiedzieć na pytanie
o początek i koniec, bezsensy i sensy. Jednym słowem wiersze egzystencjalne królują w twojej twórczości. Skłaniasz do przemysleń i to jest najcenniejsze. Czyta się twoje wiersze z zastanowieniem i ciekawością!
Może to rzeczywiście ta wiosna powoduje twoje niepokoje ?
Pozdrawiam ciepło, stojąc nogami na ziemi i trochę dzięki Tobie w obłokach.
Lilka

[quote]Cały wiersz jest metaforą, a nie wywodem filozoficzno-religijnym. Masz rację. :-)
W ogóle wyśledziłaś mój zamysł doskonale.
Bardzo serdecznie dziękuję i kłaniam się nisko przed wspaniałą Poetką i Czytelniczką. :-)
(I nie przeceniajcie mnie z Babą, bo mi głupio, okrutnie się rumienię, zwłaszcza, że obie świetnie piszecie).

Oxyvio, to przyjemność móc się czasem zmierzyć z tematyką trochę mi odległą, ale przecież nie obojętną. Sama nie mam odwagi wziąć byka za rogi, chociaż chciałam napisać coś może podobnego, tylko w troszkę inną stronę - o mikroświatach, pod wpływem rozważań teorii Alfreda Schutza (polecam "O wielości światów" lub "Don Kichot i problem rzeczywistości" - och, ten mój Don Kichot nawet tutaj ;) ). Czasem mam również takie filozoficzne usposobienie. Może kiedyś :)

I bardzo mnie cieszy, że się rozumiemy - poetycko i nie tylko. Ja oczywiście podobnie zarumieniona, za sprawą Twoich słów.
A Tobie nie może być głupio, Oxyvio - i to już jest poza dyskusją ;)

Dobrej nocy! :) Dzięki jeszcze raz, za refleksję...
in-h.

Bardzo podoba mi się wiersz,
a w nim niejako gra słów,
a że sporo tu tego, naprowadziło
mnie to na myśl,
że wiersz, to też taka gra w:
zgadnij kto ma rację.
I podoba mi sie ta gra.
Pozdrawiam Autorkę.

To nie jest dobry wiersz. Muszę to napisać mimo sympatii do Autorki.

Uzasadnienie - trudne, bo długie i pewnie nudne. Ale: rymów szukałaś na siłę, aby się stały. Niekoniecznie konsekwentnie. Nie znam się na tych "diabelskich" rymo-średniówkach, ani na tym, czy muszą zawsze być, czy nie. Może nie ;-)

Natomiast treść budzi moje największe wątpliwości. To jest widzenie współczesnych osiągnięć nauki oczyma niedouczonej, egzaltowanej 14-latki. I Ty mi, Oxywio, wybacz, Wiesz, że bywam ...do bólu, czego oczekuję wobec mojej "tfurczości".

Z całą sympatią - Elka.

Może i masz rację z tym "narzucaniem" poglądów, Czarek, ale ja nie mówię o polityce i nie obrażam konkretnych osób, a tylko mówię o metafizyce, o której nikt nic nie może wiedzieć - ja też nie - to tylko moja imaginacja, i to jest chyba dla każdego Czytelnika oczywiste, mam nadzieję. Piszę symbolicznie o charakterze naszego gatunku - to tyle.
A co powinnam doszlifować? Poprosze konkrety. Koniecznie. :-)
Serdeczeństwa.

Lilko, bardzo się cieszę, że moje wiersze budzą Twoją ciekawość i zaintrygowanie, jak rozumiem. :-) Tak, ostatni daję wyraz moim(wieloletnim) przemyśleniom na tematy egzystencjalne i kosmogeniczne. Ale same przemyślenia nie są nowe. Ich przyczyna nie jest więc wiosna. :-)))
Pozdrawiam Cię bardzo serdecznie i "ponadobłokowo". ;-)))

Oxyvio, to przyjemność móc się czasem zmierzyć z tematyką trochę mi odległą, ale przecież nie obojętną. Sama nie mam odwagi wziąć byka za rogi, chociaż chciałam napisać coś może podobnego, tylko w troszkę inną stronę - o mikroświatach, pod wpływem rozważań teorii Alfreda Schutza (polecam "O wielości światów" lub "Don Kichot i problem rzeczywistości" - och, ten mój Don Kichot nawet tutaj ;) ). Czasem mam również takie filozoficzne usposobienie. Może kiedyś :)

I bardzo mnie cieszy, że się rozumiemy - poetycko i nie tylko. Ja oczywiście podobnie zarumieniona, za sprawą Twoich słów.
A Tobie nie może być głupio, Oxyvio - i to już jest poza dyskusją ;)

Dobrej nocy! :) Dzięki jeszcze raz, za refleksję...
in-h.
Dzięki za polecenie ciekawej książki, już słyszałam o niej, mam zamiar przeczytać.
Serdeczności, Kaliope. :-)

Witam nową Czytelniczkę z ukłonem!
Bardzo się cieszę, że podoba Ci się mój wiersz. Dzięki za ciekawy komentarz. Tak, oczywiście, to jest taka troszeczkę gra w "kto ma rację", ale też myślę, że nie zaprzeczam ani religiom, ani naukom świata.
Pozdrawiam. :-)

Elko, nie uraziłaś mnie, chociaż nie zgadzam się z Tobą. :-)
Widzisz, rymów nie szukałam na siłę, w tym wierszu szło mi wyjątkowo łatwo, właściwie wprost "z rękawa", jak to mówią. Czasem biedzę się nad rymami, żeby wyszły naturalnie i fajnie, a tutaj - nic z tych rzeczy, wiersz mi "sam" popłynął.
Poza tym - i co najważniejsze - ten wiersz nie jest utworem popularnonaukowym, który mówi o osiągnięciach nauki, i to jeszcze oczami czternastolatki. Ja nie pamiętam, jak myślałam, kiedy miałam 14 lat i jaka była wtedy moja wiedza na temat Boga (ale wiem, że już wtedy nie byłam wierząca w sensie biblijnym).
Mój wiersz traktuje o charakterze ludzkiego świata, o cechach naszego gatunku, o sposobie naszego istnienia na planecie - i o niczym innym właściwie.
Ale rozumiem, że mógł nie przypaść Ci do gustu. To jest dla mnie jasne, zrozumiałe i nie obraża mnie, oczywiście.
Serdeczności, Mario. :-)

Dla mnie ostatnia strofa bardzo oczywiasta.
Sprawiedliwość aż krzyczy. Każdy będzie tak miał,
chyba że się skremuje:)
Serdecznie pozdrawiam z plusem:)

Kosie, tak, tylko co do tego jednego nie możemy mieć żadnych wątpliwości - reszta jest milczeniem. :-)
Dzięki, że wpadasz do mnie. Całuję.

Bardzo dziękuję, Agnieszko. :-)
Tak, masz rację: jeśli uznać mnie w tym wierszu za poetkę-deistkę, to na pewno jednonocną. :-)
Bóg jest u mnie pojęciem symbolicznym, nie religijnym. Nie jestem wierząca w sensie biblijnym czy w rozumieniu jakiejkolwiek oficjalnej religii. Ale myślę, że mój wiersz nie zaprzecza ani żadnej religii, ani nauce, jeśli umie się go odczytać jako wyraz odczuć metafizycznych - tak, jak Ty go odczytałaś właśnie.
Bóg to Natura i myślę, że tych wyrazów można używać zamiennie, w zależności od tego, jak kto postrzega czy odczuwa istotę wszelkiego stworzenia. Nie ma w tych słowach sprzeczności i nie różnią się one zasadniczym znaczeniem, a tylko zawartością emocjonalną.
Pozdrawiam Cię serdecznie.

Tak, skupiłam się powiedzmy, że na doznaniach zmysłowych umysłu, nie oceniając zawartej treści. Różne teorie z utworów różnych epok, na przykład z samej Wielkiej Improwizacji, albo z Dies irae Kasprowicza, były jeszcze bardziej śmiałe w gdybaniach na temat Boga i chyba nie ma w tym nic złego. Osobiście, wierzę w Boga osobowego, nie umiem uwierzyć, że świat, a na świecie człowiek ze swoimi tęsknotami, powstali bez planu jednej Osoby.
Pozdrawiam ciepło,
AH

Bardzo dziękuję, Agnieszko. :-)
Tak, masz rację: jeśli uznać mnie w tym wierszu za poetkę-deistkę, to na pewno jednonocną. :-)
Bóg jest u mnie pojęciem symbolicznym, nie religijnym. Nie jestem wierząca w sensie biblijnym czy w rozumieniu jakiejkolwiek oficjalnej religii. Ale myślę, że mój wiersz nie zaprzecza ani żadnej religii, ani nauce, jeśli umie się go odczytać jako wyraz odczuć metafizycznych - tak, jak Ty go odczytałaś właśnie.
Bóg to Natura i myślę, że tych wyrazów można używać zamiennie, w zależności od tego, jak kto postrzega czy odczuwa istotę wszelkiego stworzenia. Nie ma w tych słowach sprzeczności i nie różnią się one zasadniczym znaczeniem, a tylko zawartością emocjonalną.
Pozdrawiam Cię serdecznie.

Tak, skupiłam się powiedzmy, że na doznaniach zmysłowych umysłu, nie oceniając zawartej treści. Różne teorie z utworów różnych epok, na przykład z samej Wielkiej Improwizacji, albo z Dies irae Kasprowicza, były jeszcze bardziej śmiałe w gdybaniach na temat Boga i chyba nie ma w tym nic złego. Osobiście, wierzę w Boga osobowego, nie umiem uwierzyć, że świat, a na świecie człowiek ze swoimi tęsknotami, powstali bez planu jednej Osoby.
Pozdrawiam ciepło,
AH
Że powstaliśy bez planu - w to też nie wierzę. Jesteśby niezwykle skomplikowanymi "robotami", wymagającymi niesłychanej wiedzy inżynieryjnej.
Ale nie wierzę także w Boga-Osobę (czyli antropomorficznego). Nie widzę cech ludzkich w innych tworach Ziemi i Wszechświata ani w żadnych zjawiskach przyrody.
Jednak nie zapominam, że każdemu wolno odczuwać świat inaczej, a poza tym i tak nikt nie wie, jak jest naprawdę. :-)

Ciekawy wiersz, dotyka jednej z najważniejszych stron ludzkiej natury. Dobra forma, treść, przekaz, ale coś mnie w nim nie przekonuje, sam nawet nie wiem, co...

Brzmi jak zastanawianie się nad porządkiem świata, nad jego zawartością itp. Peel jest niewątpliwie człowiekiem pytającym, rozważającym "kwestie podstawowe" i niespokojnym.

Zasadniczo nie wierzę w przypadek, to co się dzieje w świecie, ma zawsze swoją przyczynę, spotykamy ludzi z jakiegoś powodu, a każdy coś wnosi w nasze życie. Zawsze deklarowałem się jako wierzący, ale też dodawałem: "w ludzi, w świat, w marzenia", bo nie w idee boskie. Tu każdy musi swego "boga" szukać sam.

Cieplutko pozdrawiam :)

Roklin, dziękuję za przemyślenia i komentarz.
Ja tez nie wierzę w boskie idee, właśnie ten wiersz jest także i tego wyrazem. Bóg antropomofriczny z tego wiersza zostawił świat samemu sobie... Osobiście nie wierzę, że on w ogóle istnieje, ale to już moja sprawa, Peel uważa inaczej. ;-)
A w przypadek niestety wierzę, i to często w bezsensowny przypadek. Widziałam tego wiele, a i codziennie mówią o takich tragicznych nonsensach w wiadomościach.
Ale każdemu wolno wierzyć, w co chce, i nie wierzyć też, w co chce.
Dzięki za przymiotnik "ciekawy" w odniesieniu do mojego wiersza. Cieszę się, że zainteresował i skłonił do sformułowania własnych poglądów na określonhy temat.
Pozdrawiam. :-)